قاسم بن حسن یقطینی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
ابومحمد قاسم بن حسن یقطینی شعرانی، از راویان ضعیف و از اصحاب
امام هادی (علیه‌السّلام) که از
امام رضا (علیه‌السّلام) نیز نقل حدیث کرده است.
ابومحمد قاسم بن حسن بن علی بن یقطین یقطینی شعرانی قمی، از موالی
قبیله بنی اسد بود و در
شهر قم سکونت داشت.
او را از اصحاب امام هادی (علیه‌السّلام) شمرده‌اند.
وی از امام رضا (علیه‌السّلام) نیز نقل حدیث کرده است. کسانی چون
برقی و
احمد بن محمد بن عیسی از وی روایت کرده‌اند.
نجاشی به نقل از
ابن ولید، او را در نقل روایت ضعیف دانسته
و نیز
علامه حلی به نقل از
ابن غضائری، برخی احادیث او را صحیح، و برخی را ناصحیح دانسته و می‌گوید: قمیون در عقیده او خدشه کرده‌اند. وی جنبه خیر او را بیش از جنبه شرش دانسته است و این نگرش حاکی از آن است که ابن غضائری او را
جرح نکرده، بلکه
تعدیل کرده است.
شیخ طوسی نیز شخصی به نام قاسم شعرانی یقطینی را از جمله اصحاب امام هادی (علیه‌السّلام) دانسته و نسبت
غلو به او داده است.
همچنین
کشّی روایاتی را نقل کرده که قاسم یقطینی و
علی بن حسکه قمی را
زندیق و مورد
لعن قرار داده است.
آیت الله خوئی می‌نویسد: اولا، شکی نیست که قاسم بن حسن که نجاشی و ابن غضائری به آن اشاره کرده‌اند، با قاسم یقطینی شعرانی که شیخ طوسی از او نام برده، یک نفر می‌باشند، پس در نتیجه قاسم بن حسن با قاسم یقطینی که کشّی از او نام برده، متحد هستند. ثانیاً، کتابی را که منسوب به ابن غضائری دانسته‌اند، ثابت نشده و بر فرض ثبوت، از کلام ابن غضائری مطلبی که دال بر تعدیل قاسم باشد، وجود ندارد، بلکه او را جرح کرده است. غایت الامر اینکه شر او کمتر از خیرش بوده است بدین‌معنا که روایات معروف او بیش از روایات منکرش بوده است و این به معنای تعدیل نیست، در نتیجه این شخص چنان که نجاشی به نقل از ابن ولید گفته فردی ضعیف می‌باشد.
کتاب یا تالیف مستقلی به وی نسبت داده نشده است، جز آنکه مطالبی بر کتاب التجمل و المروّة
حسین بن سعید اهوازی افزوده است که
آقابزرگ تهرانی با عنوان الزیادة فی کتاب التجمل و المروة از آن یاد کرده است.
• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۶۲۴، برگرفته از مقاله «قاسم یقطینی».
