• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

فٰانٍ (لغات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





فٰانٍ:(كُلُّ مَنْ عَلَيْها فانٍ)
«فٰانٍ» از مادّه فَناء (به فتح فاء) به معنای از بين رفتن است.
اين‌كه در آیه فوق خوانديم همه كس جز خدا فانى مى‌شود به معنى نابودى مطلق نيست.
به اين معنى كه حتى روح انسان نيز نابود مى‌شود، و يا خاک‌هاى حاصل از جسم او معدوم مى‌گردد، چرا كه آيات قرآن تصريح به وجود برزخ تا روز رستاخیز مى‌كند و از سوى ديگر بارها مى‌گويد كه مردگان در قیامت از قبرها برمى‌خيزند و استخوان‌هاى پوسيده و «عظم رميم» به فرمان خدا لباس حيات در تن مى‌پوشند.
و اين‌ها همه گواه براى اين است كه فنا در اين آيه و آيات مشابه به معنى به هم ريختن نظام جسم و جان، و قطع پيوندها، و بر هم خوردن نظم عالم خلقت‌ و جانشين شدن عالم ديگرى به جاى آن است.



به موردی از کاربرد «فٰانٍ» در قرآن، اشاره می‌شود:

۱.۱ - فٰانٍ (آیه ۲۶ سوره رحمن)

(كُلُّ مَنْ عَلَيْها فانٍ)
«همه كسانى كه روى آن (زمین‌) هستند فانى مى‌شوند.»

۱.۲ - فٰانٍ در المیزان و مجمع‌البیان

علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرمایند: (كُلُّ مَنْ عَلَيْها فانٍ وَ يَبْقى‌ وَجْهُ رَبِّكَ ذو الْجَلالِ وَ الْإِكْرامِ) ضمیر «عليها» به زمين بر مى‌گردد، و معناى آيه اين است كه هر جنبنده داراى شعورى كه بر روى زمين است به زودى فانى خواهد شد.
و اين آيه مساله زوال و فناى جن و انس را مسجل مى‌كند، و اگر فرمود: (كُلُّ مَنْ عَلَيْها) هركس بر روى زمين است و نفرمود كل ما عليها- هر چيز كه بر روى زمين است و خلاصه اگر مساله فنا و زوال را به صاحبان شعور اختصاص داد، نه از اين جهت بوده كه موجودات بى‌شعور فانى نمى‌شوند، بلكه از اين بابت بوده كه زمينه كلام زمينه شمردن نعمت‌هايى است كه به صاحبان شعور ارزانى داشته، نعمت‌هاى دنيايى و آخرتى، و معلوم است كه در چنين زمينه‌اى مناسب همان است كه در باره فناى اين طبقه سخن بگويد.

۱. رحمن/سوره۵۵، آیه۲۶.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۲۸.    
۳. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۱، ص۳۳۲.    
۴. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۲۳، ص۱۴۰-۱۴۱.    
۵. رحمن/سوره۵۵، آیه۲۶.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۵۳۲.    
۷. رحمن/سوره۵۵، آیه۲۶-۲۷.    
۸. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۹، ص۱۶۸.    
۹. طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۱۹، ص۱۰۰-۱۰۱.    
۱۰. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۴، ص۸۱-۸۲.    
۱۱. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۸، ص۷۳۹.    



شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «فان»، ج۳، ص ۵۰۳.    


رده‌های این صفحه : لغات سوره الرحمن | لغات قرآن




جعبه ابزار