• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

فُحْش (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





فُحْش (به ضم فاء و سکون حاء) از واژگان نهج البلاغه به معنای كار بسيار زشت است و چندین بار خودش و مشتقاتش در «نهج البلاغه» آمده است.



فُحْش به معنای كار بسيار زشت است. ابن اثیر در کتاب نهایه میگويد: فُحْش‌، فَاحِشَة و فَحْشَاء هر قول و فعلى است كه قبح آن بزرگ باشد. بعضى به مطلق قبح فُحْش گفته‌اند. .


امیرالمومنین (علیه‌السلام) در نامه ای که به امام حسن (علیه‌السلام) مینویسد بدترین ظلم را ظلم به انسان ضعیف میداند و می فرماید: «و ظلم الضعيف افحش الظلم» يعنى «ظلم کردن به ضعیف قبیح ترين ظلم است» (شرح‌های نامه: )
حضرت در نامه ای که به مالک اشتر مینویسد او را از تنگ نظری برخی از مردم برحذر میدارد و میفرماید:«كثیر منهم ضيقا فاحشا» «بسیاری از آنها تنگ نظر هستند» (شرح‌های خطبه: )


از این ماده چند مورد در «نهج» آمده است.


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۸۰۴.    
۲. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۴، ص۱۴۸.    
۳. ابن اثیر، مجدالدین، النهایه فی غریب الحدیث والاثر، ج۳، ص۴۱۵.    
۴. ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، ج۶، ص۳۲۵.    
۵. سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۶۴۹، نامه۳۱.    
۶. عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة، ج۳، ص۵۸، نامه۳۱.    
۷. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۴۰۲، نامه۳۱.    
۸. شرح مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۶۲۷، نامه۳۱.    
۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۵.    
۱۰. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۷۵.    
۱۱. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۹، ص۶۳۶.    
۱۲. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۰، ص۳۰.    
۱۳. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۶، ص۱۰۰.    
۱۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۷۱۷، نامه۵۳.    
۱۵. عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة، ج۳، ص۱۱۰، نامه۵۳.    
۱۶. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۴۳۸، نامه۵۳.    
۱۷. شرح مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۶۸۵، نامه۵۳.    
۱۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۲۶۲.    
۱۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۲۸۲.    
۲۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۱۱، ص۵۲.    
۲۱. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۰، ص۲۶۹.    
۲۲. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۷، ص۸۴.    
۲۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۴۸۲، خطبه۱۹۳.    
۲۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ۲۳۱، خطبه۱۰۲.    



بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله « فحش »، ج۲، ص۸۰۴.    






جعبه ابزار