فُجِّرَتْ و سُجِّرَت (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
فُجِّرَتْ:(وَ إِذا الْبِحارُ فُجِّرَتْ) سُجِّرَت:(وَ إِذا الْبِحارُ سُجِّرَتْ) «فُجِّرَتْ و سُجِّرَت»•
فُجِّرَتْ از مادّه
فَجْر (به فتح فاء و سکون جیم) به معنای شكافتن و
صبح است.
•
سُجِّرَت از مادّه
سَجْر (به فتح سین و سکون جیم) به معنای افروختن آتش و پر كردن است.
با توجه به آيات مورد بحث گرچه امروز تمام درياهاى روى
زمین (غير از درياچه‌ها) به هم ارتباط دارند، ولى به نظر مى‌رسد كه در آستانه
قیامت براثر زلزله‌هاى شديد، يا متلاشى شدن كوه‌ها و ريختن آن‌ها در درياها چنان درياها پر مى‌شوند كه
آب سراسر خشكی‌ها را فرا مى‌گيرد و درياها به صورت يک اقيانوس گسترده فراگير در مى‌آيند.
احتمال ديگرى كه در
تفسیر اين دو آيه داده شده، اين است كه منظور از «فُجِّرَت» و «سُجِّرَت» (رک:به مادّه سجر) همان
انفجار و برافروختگى است كه اقيانوس‌ها را به يكپارچه از
آتش تبديل مى‌كند، زيرا مى‌دانيم كه آب از دو عنصر
اکسیژن و
هیدروژن تركيب يافته كه هر دو سخت قابل اشتعال است و اگر براثر عواملى آب درياها چنان تحت فشار قرار گيرد كه تجزيه شوند، آن‌گاه براثر يک جرقه همگى تبديل به آتش خواهد شد.
به موردی از کاربرد «فُجِّرَتْ و سُجِّرَت» در قرآن، اشاره می‌شود:
(وَ إِذا الْبِحارُ فُجِّرَتْ) «و آن
زمان كه درياها به هم بپيوندند.»
(وَ إِذا الْبِحارُ سُجِّرَتْ) «و درياها برافروخته شوند.»
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرمایند:
(وَ إِذا الْبِحارُ فُجِّرَتْ) در
مجمع البیان گفته
کلمه تفجير به معناى آن است كه به اصطلاح
فارسی آب
نهر را به خاطر زياد شدن بشكند، و بند را آب ببرد، و گناه را هم اگر فجور مى‌گويند، براى اين است كه گناه‌كار، پرده
حیا را پاره مى‌كند، و از
صراط مستقیم خارج گشته، به بسيارى از گناهان مبتلا مى‌شود، و اگر
صبح را
فجر مى‌گويند، باز براى اين است كه روشنى پرده
ظلمت را پاره كرده به همه جا منتشر مى‌شود.
(وَ إِذا الْبِحارُ سُجِّرَتْ) تسجير و افروختن درياها، به دو معنا
تفسیر شده، يكى افروختن دريايى از
آتش و دوم پر شدن درياها از آتش، و معناى آيه بنا به تفسير اول اين است كه
روز قیامت درياها آتشى افروخته مى‌شود، و بنا بر دوم اين مى‌شود كه درياها پر از آتش مى‌شود.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «فجرت و سجرت»، ج۳، ص ۴۱۱.
