• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

فَطْم (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



مقالات مرتبط: فصال (مفردات‌قرآن).


فَطْم (به فتح فاء و سکون طاء) از واژگان نهج البلاغه به معنای بريدن است.
این واژه و مشتقش سه بار در «نهج البلاغه» آمده است.



فَطْم به معنای بريدن است. مثل بريدن ريسمان و بريدن طفل از شير.


به برخی از مواردی که در نهج البلاغه به‌کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - خطبه ۲۱

امیرالمومنین (علیه‌السلام) درباره طلحه و زبیر و ناکثین فرموده اند: «یَرْتَضِعُونَ أُمّاً قَدْ فَطَمَتْ وَ یُحْیُونَ بِدْعَهً قَدْ أُمِیتَتْ» «از مادرى شير مى‌خواهند كه طفل را از شير بريده است و زنده مى‌كنند بدعتی را كه مرده است» (شرح‌های خطبه: )

۲.۲ - خطبه ۱۹۲

درباره رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) میفرماید: «وَ لَقَدْ قَرَنَ اللهُ تَعَالَى بِهِ (صلى‌الله‌عليه‌وآله) مِنْ لَدُنْ كَانَ فَطِيماً أَعْظَمَ مَلَك مِنْ مَلاَئِكَتِهِ يَسْلُكُ بِهِ طَرِيقَ الْمَكَارِمِ» «از همان زمان كه رسول خدا (صلى‌الله‌عليه‌وآله) را از شير باز گرفتند، خداوند بزرگترين فرشته از فرشتگان خويش را مأمور ساخت تا شب و روز وى را به راههاى بزرگواری و درستى و اخلاق نيك جهانى سوق دهد.» (شرح‌های خطبه: )


از این ماده سه مورد در «نهج البلاغه» آمده است.


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۸۲۱.    
۲. النجم طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۶، ص۱۳۱.    
۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۶۸، خطبه۲۱.    
۴. عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة، ج۱، ص۵۵، خطبه۲۲.    
۵. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۶۳، خطبه۲۲.    
۶. شرح مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۶۵، خطبه۲۲.    
۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۶۶۱.    
۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۶۶۸.    
۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۲، ص۳۲.    
۱۰. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۳۱۰.    
۱۱. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۳۰۴.    
۱۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۴۷۴، خطبه۱۹۲.    
۱۳. عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة، ج۲، ص۱۸۲، خطبه۱۹۰.    
۱۴. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۳۰۰، خطبه۱۹۲.    
۱۵. شرح مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۶۷، خطبه۱۹۲.    
۱۶. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۵۲۱.    
۱۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۵۲۹.    
۱۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۷، ص۵۰۰.    
۱۹. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۲، ص۳۶.    
۲۰. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۳، ص۲۰۱.    
۲۱. سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۳۴۶، خطبه۱۶۰.    



بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله « فطم »، ج۲، ص۸۲۱.    






جعبه ابزار