• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

فَضْح (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: فَضْح (قاموس قرآن (جلد ۵))
مقالات مرتبط: فضیحت (لغات‌قرآن)، فَضْح (مفردات‌نهج‌البلاغه)، فضح (مقالات مرتبط).


فَضْح (به فتح فاء و سکون ضاد) از واژگان قرآن کریم به معنای رسوا كردن و عیب كسى را آشكار كردن می‌باشد.
اين كلمه در کلام حضرت لوط (علیه‌السّلام) با قومش به‌ کار رفته است.
فقط يک‌بار در قرآن آمده است.


فَضْح
[۱] قرشی بنابی، علی اکبر، قاموس قرآن، ج۵، ص۱۸۲.    
[۲] طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۲، ص۳۹۹.    
به معنای رسوا كردن و عیب كسى را آشكار كردن است.
«فَضَحَهُ‌: كَشَفَ مَساوِيَهُ.»
[۳] جوهری، ابونصر، الصحاح، ج۱، ص۳۹۱.    
[۴] ابن فارس، احمد، معجم مقاییس اللغة، ج۴، ص۵۰۹.    



به موردی از فَضْح که در قرآن به‌ کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - تَفْضَحُونِ‌ (آیه ۶۸ سوره حجر)

(قالَ إِنَّ هؤُلاءِ ضَيْفِي فَلا تَفْضَحُونِ‌)
[۵] حجر/سوره۱۵، آیه۶۸.    

يعنى: «گفت: اين‌ها میهمان من‌اند، مرا رسوا نكنيد.»
[۶] طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۲، ص۲۷۱.    
[۷] طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۲، ص۱۸۴.    
[۸] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۳، ص۲۰۴.    
[۹] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۶، ص۵۲۶.    

اين كلام لوط (علیه‌السّلام) است نسبت به قوم خويش در حمايت ميهمانانش كه فرشته بودند.
فضيحت در اين‌جا به معنى الزام عيب و عار است، كه اگر آن‌ها به ميهمانان لوط جسارت می‌كردند براى آن حضرت عيبى بود.
لذا طبرسی (رحمه‌اللّه) آن را الزام عار معنى كرده.
[۱۰] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۶، ص۵۲۶.    
در مصباح فضيحت را عيب گفته است.
[۱۱] فیومی، احمد بن محمد، مصباح المنیر، ص۴۷۵.    


اين كلمه فقط يک‌بار در قرآن آمده است.
[۱۲] حجر/سوره۱۵، آیه۶۸.    


۱. ↑ قرشی بنابی، علی اکبر، قاموس قرآن، ج۵، ص۱۸۲.    
۲. ↑ طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۲، ص۳۹۹.    
۳. ↑ جوهری، ابونصر، الصحاح، ج۱، ص۳۹۱.    
۴. ↑ ابن فارس، احمد، معجم مقاییس اللغة، ج۴، ص۵۰۹.    
۵. ↑ حجر/سوره۱۵، آیه۶۸.    
۶. ↑ طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۲، ص۲۷۱.    
۷. ↑ طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۲، ص۱۸۴.    
۸. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۳، ص۲۰۴.    
۹. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۶، ص۵۲۶.    
۱۰. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۶، ص۵۲۶.    
۱۱. ↑ فیومی، احمد بن محمد، مصباح المنیر، ص۴۷۵.    
۱۲. ↑ حجر/سوره۱۵، آیه۶۸.    


قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «فضح»، ج۵، ص۱۸۲.    


رده‌های این صفحه : مفردات قرآن | واژه شناسی واژگان سوره حجر
جعبه ابزار