فَرعُها (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
فَرعُها:(أَصْلُها ثابِتٌ وَ فَرْعُها فِي السَّماءِ) «فَرعُها» (به فتح فاء و سکون راء) به معنای بالا رفتن است. شاخه
درخت را به مناسبت بالا رفتن
فرع گفته‌اند.
اين
آیه کلمه طيّبه و گفتار پاكيزه را به
شجره طیّبه تشبيه كرده و سپس به ويژگی‌هاى اين درخت پاكيزه و پربركت پرداخته است و مى‌گويد: خداوند كلمه طيّبه (و گفتار پاكيزه) را به درخت پاكيزه‌اى تشبيه كرده كه ريشه آن (در زمين) ثابت و شاخه آن در آسمان است. درباره كلمه و كلمه طيّبه و تعابير و تفاسيرى كه پيرامون آن شده، مفسران نظرات مختلفى را اظهار داشته‌اند كه در جاى خود به آن اشاره خواهيم كرد، امّا درباره ويژگی‌هاى شجره طيّبه بايد گفت كه اين درخت،
پاک است و طيب، منظره‌اش پاكيزه، ميوه‌اش پاكيزه، گلش پاكيزه، سايه‌اش پاكيزه و نسيمى كه از آن برمى‌خيزد نيز پاكيزه است.
به موردی از کاربرد «فَرعُها» در قرآن، اشاره می‌شود:
(أَ لَمْ تَرَ كَيْفَ ضَرَبَ اللّهُ مَثَلًا كَلِمَةً طَيِّبَةً كَشَجَرةٍ طَيِّبَةٍ أَصْلُها ثابِتٌ وَ فَرْعُها في السَّماء) «آيا نديدى چگونه خداوند «كلمه طيّبه» و گفتار پاكيزه را به درخت پاكيزه‌اى تشبيه كرده كه ريشه آن در زمين ثابت، و شاخه آن در آسمان است؟!»
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرمایند: در
الکافی به
سند خود از
عمرو بن حریث نقل مى‌كند كه گفت از
امام صادق (علیه‌السلام) درباره آيه شريفه
(كَشَجَرَةٍ طَيِّبَةٍ أَصْلُها ثابِتٌ وَ فَرْعُها في السَّماءِ) سؤال كردم، فرمودند:
رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) اصل آن، و
امیرالمومنین علی (علیه السلام) فرع آن، و امامان از
ذریه او، شاخه‌هاى آن، و علم امامان ميوه آن، و شيعيان ايشان برگ‌هاى آن است، سپس فرمود: آيا در اين زيادى هست (كه ديگران هم از آن سهمى ببرند) مى‌گويد گفتم: نه به خدا
قسم. فرمود: قسم به خدا هر مؤمنى كه متولد مى‌شود، برگى به اين درخت افزوده مى‌گردد، و هر مومنى كه بميرد يک
برگ از آن مى‌افتد.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «فرعها»، ج۳، ص ۴۳۸.
