فسق
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
فِسق، به ارتکاب
گناه و ترک فرمان
خدا اطلاق می‌شود.
از
احکام عنوان یاد شده در باب‌های مختلف، نظیر
صلات ،
تجارت ،
نکاح ، شهادات و
حدود و
تعزیرات سخن گفته‌اند.
فسق، مقابل
عدالت عبارت است از خارج شدن از طاعت به سبب گناه کردن و ترک دستورهای خدای تعالی. بیشترین موارد کاربرد فسق نسبت به کسانی است که بر حسب اعتقاد،
مسلمان و
مؤمن‌اند؛ لیکن در مقام عمل کوتاهی می‌کنند و مرتکب
حرام یا ترک
واجب می‌شوند. عنوان فسق بر منافقان و مشرکان نیز که بر حسب اعتقاد گمراه‌اند، اطلاق شده است.
واژه فسق همراه مشتقات آن در
قرآن کریم بسیار به کار رفته و به مصادیق آن و آثار و نتایجی که بر آن مترتب می‌گردد، اشاره شده است.
ارتکاب گناهان بزرگ و اصرار بر گناهان کوچک موجب فسق و خروج فرد از
عدالت است.
ارتکاب اسباب فسق از روی
عمد و آگاهی
حرام و در برخی اسباب آن موجب ثبوت
حد ،
تعزیر و
قصاص است.
مناصبی که
جواز تصدی آن مشروط به عدالت است، مانند
امامت جماعت و جمعه،
قضاوت و
مرجعیت ، فاسق اهلیّت تصدی آن مناصب را ندارد.
کسی که تظاهر به فسق می‌کند و آشکارا مرتکب
گناه می‌شود، از منظر
شرع مقدس از حرمت و
احترام وی کاسته می‌شود و رعایت برخی حرمت‌ها درباره او
واجب نیست؛ از این رو، غیبت وی
جایز شمرده شده است.
شهادت فاسق نزد
قاضی پذیرفته نیست و هیچ اثری بر آن مترتب نمی‌شود.
اگر بعض یا همه گواهانِ گواهی دهنده بر زنا فاسق باشند، بر همه آنان
حدّ قذف جاری می‌شود.
چنانچه حاکم پس از صدور و اجرای
حکم ، به فسق شهود
یا کسانی که به عدالت شهود، شهادت داده‌اند،
علم پیدا کند، باید خسارتی را که از ناحیه اجرای حکم متوجه محکوم علیه شده است، از
بیت المال بپردازد.
به قول برخی، زن دادن به فاسق، بویژه
شراب خوار،
مکروه است. برخی کراهت آن را نسبت به همه انواع فسق نپذیرفته و گفته‌اند:کراهت نسبت به بعضی انواع آن همچون شرب خمر و
زنا که توأم با ننگ و عار بویژه نسبت به برخی مردان و زنان است ثابت می‌باشد.
هجو کردن
مؤمن حرام است؛ هرچند فاسق باشد و تظاهر به فسق کند.
چنان که
قذف متظاهر به فسق نیز جایز نیست و موجب ثبوت حدّ بر قذف کننده است، مگر آن‌که منشأ فسق او ارتکاب زنا یا
لواط باشد.
رفاقت و همنشینی با فاسق
مکروه است.
چنان که اجابت دعوت او نیز کراهت دارد.
فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم‌السلام، ج۵، ص۶۸۹، برگرفته از مقاله«فسق».
