فراموش کاری بنی اسرائیل (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
"نسیان" در
لغت به معنای از یاد بردن و فراموش کردن چیزی است که قبلا ً در
ذهن بوده؛
طبق این معنا
نسیان ضد ذکر و حفظ است.
به فراموشی سپردن و
ترک بخشهای مهمی از تذکارهای الهی، از سوی
بنی اسرائیل بود.
«ولقد اخذ الله میثـق بنی اسرءیل...»؛ خدا از بنی اسرائیل
پیمان گرفت. و از آنها، دوازده
نقیب (سرپرست) برانگیختیم. و خداوند (به آنها) گفت: «من با شما هستم! اگر
نماز را برپا دارید، و
زکات را بپردازید، و به رسولان من
ایمان بیاورید و آنها را یاری کنید، و به خدا قرض الحسن بدهید (در راه او، به نیازمندان کمک کنید)، گناهان شما را می‌پوشانم (می بخشم)؛ و شما را در باغهایی از
بهشت ، که نهرها از زیر درختانش جاری است، وارد می‌کنم. اما هر کس از شما بعد از این
کافر شود، از راه راست منحرف گردیده است.
«... ونسوا حظا مما ذکروا به...»؛ ولی بخاطر پیمان‌شکنی، آنها را از رحمت خویش دور ساختیم؛ و دلهای آنان را سخت و سنگین نمودیم؛ سخنان (خدا) را از موردش
تحریف می‌کنند؛ و بخشی از آنچه را به آنها گوشزد شده بود، فراموش کردند؛ و هر زمان، از خیانتی (تازه) از آنها آگاه می‌شوی، مگر عده کمی از آنان؛ ولی از آنها درگذر و صرف‌نظر کن، که خداوند نیکوکاران را دوست می‌دارد! ( برخی از مفسران، «نسیان» در
آیه را به معنای ترک کردن دانسته‌اند
در
لغت آمده: النسیان: الترک
«نسا» و مؤید این معنا
مذمت خداوند از نسیان کنندگان است)
بنی اسرائیل ساکن
ایله ، فراموش کننده نصایح و
مواعظ مصلحان خویش بودند.
«وسـلهم عن القریة التی کانت حاضرة البحر... • واذ قالت امة منهم لم تعظون قوما... • فلما نسوا ما ذکروا به...»؛ و از آنها درباره (سرگذشت) شهری که در
ساحل دریا بود بپرس! زمانی که آنها در روزهای
شنبه ، تجاوز (و نافرمانی) خدا می‌کردند؛ همان هنگام که ماهیانشان،
روز شنبه (که روز تعطیل و استراحت و
عبادت بود، بر سطح
آب ،) آشکار می‌شدند؛ امّا در غیر روز شنبه، به سراغ آنها نمی‌آمدند؛ این چنین آنها را به چیزی
آزمایش کردیم که نافرمانی می‌کردند! و (به یاد آر) هنگامی را که گروهی از آنها (به گروه دیگر) گفتند: «چرا جمعی (گنهکار) را اندرز می‌دهید که سرانجام خداوند آنها را هلاک خواهد کرد، یا به
عذاب شدیدی گرفتار خواهد ساخت؟! (آنها را به حال خود واگذارید تا نابود شوند!)» گفتند: «(این اندرزها،) برای
اعتذار (و رفع مسؤولیت) در پیشگاه پروردگار شماست؛ بعلاوه شاید آنها (بپذیرند، و از گناه باز ایستند، و) تقوا پیشه کنند!» امّا هنگامی که تذکراتی را که به آنها داده شده بود فراموش کردند، (لحظه عذاب فرا رسید؛ و) نهی‌کنندگان از بدی را رهایی بخشیدیم؛ و کسانی را که
ستم کردند، بخاطر نافرمانیشان به عذاب شدیدی گرفتار ساختیم.
دعوت دیگران به کارهای نیک و
فراموشی خویش، از جانب
عالمان بنی اسرائیل بود.
«اتامرون الناس بالبر وتنسون انفسکم وانتم تتلون الکتـب افلاتعقلون»؛ آیا مردم را به نیکی (و ایمان به پیامبری که صفات او آشکارا در
تورات آمده) دعوت می‌کنید، اما خودتان را فراموش می‌نمایید؛ با اینکه شما کتاب (آسمانی) را می‌خوانید! آیا نمی‌اندیشید؟!
گرفتاری به عذاب شدید الهی،
کیفر فراموشکاری و بی اعتنایی بنی اسرائیل ایله به نصایح مصلحان الهی است.
وسـلهم عن القریة التی کانت حاضرة البحر اذ یعدون فی السبت اذ تاتیهم حیتانهم یوم سبتهم شرعا ویوم لایسبتون لاتاتیهم کذلک نبلوهم بما کانوا یفسقون• واذ قالت امة منهم لم تعظون قوما الله مهلکهم او معذبهم عذابا شدیدا قالوا معذرة الی ربکم ولعلهم یتقون• فلما نسوا ما ذکروا به انجینا الذین ینهون عن السوء واخذنا الذین ظـلموا بعذاب بـیس بما کانوا یفسقون.
مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۶، ص۳۸۹، برگرفته از مقاله «فراموش کاری بنی اسرائیل».
