• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

فُحْش (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: فُحْش (مفردات‌نهج‌البلاغه)
مقالات مرتبط: فُحْش (مفردات‌قرآن)، فاحِشَة (لغات‌قرآن)، فاحشه.


فُحْش (به ضم فاء و سکون حاء) از واژگان نهج البلاغه به معنای كار بسيار زشت است.


فُحْش
[۱] قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۸۰۴.    
[۲] طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۴، ص۱۴۸.    
به معنای كار بسيار زشت است.
ابن اثیر در کتاب نهایه می‌گويد: فُحْش‌، فَاحِشَة و فَحْشَاء هر قول و فعلى است كه قبح آن بزرگ باشد.
[۳] ابن اثیر، مجدالدین، النهایه فی غریب الحدیث والاثر، ج۳، ص۴۱۵.    
بعضى به مطلق قبح فُحْش گفته‌اند.
[۴] ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، ج۶، ص۳۲۵.    
.

بعضی از مواردی که در نهج‌ البلاغه استفاده شده به شرح ذیل است:


۲.۱ - أَفْحَشُ - نامه ۳۱ (خطاب به امام حسن)

امام علی (علیه‌السلام) در نامه‌ای که به امام حسن (علیه‌السلام) می‌نویسد، بدترین ظلم را ظلم به انسان ضعیف می‌داند و می‌فرماید: «وَ ظُلْمُ الضَّعيفِ أَفْحَشُ الظُّلْمِ»
[۵] سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۶۴۹، نامه۳۱.    
[۶] عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة، ج۳، ص۵۸، نامه۳۱.    
[۷] صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۴۰۲، نامه۳۱.    

«ظلم کردن به ضعیف قبیح‌ترين ظلم است»
[۸] شرح مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۶۲۷، نامه۳۱.    
[۹] بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۲.    

(شرح‌های نامه:
[۱۰] بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۷۵.    
[۱۱] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۹، ص۶۳۶.    
[۱۲] هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۰، ص۳۰.    
[۱۳] ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۶، ص۹۷.    
)


۲.۲ - فاحِشاً - نامه ۵۳ (خطاب به مالک اشتر)

همچنین در نامه‌ای که به مالک اشتر می‌نویسد او را از تنگ نظری برخی از مردم برحذر می‌دارد و می‌فرماید:«كَثير مِنْهُمْ ضيقاً فاحِشاً»
[۱۴] سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۷۱۷، نامه۵۳.    
[۱۵] عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة، ج۳، ص۱۱۰، نامه۵۳.    
[۱۶] صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۴۳۸، نامه۵۳.    

«بسیاری از آن‌ها تنگ‌نظر هستند»
[۱۷] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۶۸۵، نامه۵۳.    
[۱۸] بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۲۵۴.    

(شرح‌های خطبه:
[۱۹] بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۲۸۲.    
[۲۰] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۱۱، ص۵۲.    
[۲۱] هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۰، ص۲۶۹.    
[۲۲] ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۷، ص۸۳.    
)


۱. ↑ قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۸۰۴.    
۲. ↑ طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۴، ص۱۴۸.    
۳. ↑ ابن اثیر، مجدالدین، النهایه فی غریب الحدیث والاثر، ج۳، ص۴۱۵.    
۴. ↑ ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، ج۶، ص۳۲۵.    
۵. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۶۴۹، نامه۳۱.    
۶. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة، ج۳، ص۵۸، نامه۳۱.    
۷. ↑ صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۴۰۲، نامه۳۱.    
۸. ↑ شرح مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۶۲۷، نامه۳۱.    
۹. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۲.    
۱۰. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۷۵.    
۱۱. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۹، ص۶۳۶.    
۱۲. ↑ هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۰، ص۳۰.    
۱۳. ↑ ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۶، ص۹۷.    
۱۴. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۷۱۷، نامه۵۳.    
۱۵. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة، ج۳، ص۱۱۰، نامه۵۳.    
۱۶. ↑ صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۴۳۸، نامه۵۳.    
۱۷. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۶۸۵، نامه۵۳.    
۱۸. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۲۵۴.    
۱۹. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۲۸۲.    
۲۰. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۱۱، ص۵۲.    
۲۱. ↑ هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۰، ص۲۶۹.    
۲۲. ↑ ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۷، ص۸۳.    


• قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «فحش»، ج۲، ص۸۰۴.    


رده‌های این صفحه : مفردات نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان نامه 31 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان نامه 53 نهج البلاغه
جعبه ابزار