• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

غُرْم (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





غُرْم (به ضم غین) و مَغْرَم (به فتح میم و راء) از واژگان نهج البلاغه به معنای ضرر مالی است.
این واژه دارای مشتقاتی است که در نهج البلاغه به‌کار رفته است، مانند:
غَریم (به فتح غین) به معنای به مدیون و دین دهنده است.
غَرام (به فتح غین) به معنای ثابت و لازم است.
حضرت علی (علیه‌السلام) درباره زمان بعد از خود و ... از این واژه استفاده نموده است.



غُرْم و مَغْرَم (بر وزن قفل) به معنای ضرر مالی آمده است.
غریم به مدیون و دین دهنده هر دو اطلاق می‌شود.
غرام یعنی ثابت و لازم.


برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - غُرْماً - حکمت ۹۶ (درباره زمان آینده)

امام (صلوات‌الله‌علیه) درباره زمان بعد از خود فرموده است:
«يأْتي عَلَى النّاسِ زَمانٌ ... يَعُدّونَ الصَّدَقَةَ فيهِ غُرْماً، وَ صِلَةَ الرَّحِمِ مَنّاً.»
«زمانى بر مردم فرا مى‌رسد كه ...، در آن زمان كمک به نيازمندان خسارت و ضرر محسوب مى‌شود و صله رحم منّت

۲.۲ - الْغارِمَ - خطبه ۱۴۲ (درباره اهل ثروت)

درباره اهل ثروت فرموده است:
«فَمَنْ آتاهُ اللهُ مالاً فَلْيَصِلْ بِهِ الْقَرابَةَ ... وَلْيُعْطِ منْهُ الْفَقيرَ وَ الْغارِمَ
«كسى كه خداوند به او ثروت بخشيده، بايد پيوند خويشاوندى را برقرار سازد (و صله رحم كند)، از ميهمانان (شايسته) به خوبى پذيرايى كند، اسيران را آزاد سازد و به فقرا و بدهكاران كمک دهد.»

۲.۳ - غَريمِ - نامه ۳۱ (خطاب به پسرشان)

در نامه ۳۱ به فرموده است:
«وَ غَريمِ الْمَنايا.»
«قرض‌دار مرگ‌ها.» یعنی که باید بمیرد.



مواردی از این ماده در «نهج‌البلاغه» آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۷۸۱.    
۲. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، ص۶۰۶.    
۳. طریحی نجفی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۶، ص۱۲۷.    
۴. طریحی نجفی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۶، ص۱۲۵.    
۵. سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۷۹۳، حکمت ۹۶.    
۶. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۳، ص۱۷۳، حکمت ۱۰۲.    
۷. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۴۸۵، حکمت ۱۰۲.    
۸. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۵۷.    
۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۴۹۴.    
۱۰. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۴۹۴.    
۱۱. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۲، ص۶۰۰.    
۱۲. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۱، ص۱۵۰.    
۱۳. ابن ابی الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغة، ج۱۸، ص۲۶۰.    
۱۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۳۰۶، خطبه ۱۴۲.    
۱۵. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۲، ص۳۳، خطبه ۱۳۸.    
۱۶. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۱۹۸، خطبه ۱۴۲.    
۱۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۰۰.    
۱۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۳۳۴.    
۱۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۳۳۶.    
۲۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۵، ص۵۷۸.    
۲۱. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۸، ص۳۹۹.    
۲۲. ابن ابی الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغة، ج۹، ص۷۴.    
۲۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۶۳۰، نامه ۳۱.    
۲۴. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۳، ص۴۲، نامه ۳۱.    
۲۵. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۳۹۱، نامه ۳۱.    
۲۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۶۱۱.    
۲۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۲.    
۲۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۴.    
۲۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۹، ص۴۶۳.    
۳۰. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۰، ص۲.    
۳۱. ابن ابی الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغة، ج۱۶، ص۵۴.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «غرم»، ج۲، ص۷۸۱.    






جعبه ابزار