غدر (مفرداتنهجالبلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
غَدر (به فتح غین) از
واژگان نهج البلاغه به معنای نقض
عهد و
خیانت است. این واژه دارای مشتقاتی است که در
نهج البلاغه بهکار رفته است، مانند:
مُغادره (به ضم میم) به معنای ترک کردن و
غُدران (به ضم غین) به معنای جمع
غدیر به معنای
درّه.
حضرت علی (علیهالسلام) در وصف
قرآن و ... از این واژه استفاده نموده است.
غَدر به معنای نقض عهد و خیانت آمده است. «
الغدر: ضدّ الوفاء او ترک الوفاء»
حیله هم خیانت است.
مُغادره ترک کردن است و
غُدران جمع
غدیر به معنای درّه است.
امام (صلواتاللهعلیه) در
حکمت ۲۵۰ فرموده است:
«وفا با بیوفایان بیوفائی است با
خدا و بیوفائی با بیوفاها، وفاست نزد خدا.»
(شرحهای حکمت:
)
در
خطبه ۲۰۰ فرموده است:
«كُلُّ غَدْرَة فَجْرَةٌ» «هر حیله و خیانت فجور است.»
(شرحهای
خطبه:
)
«
مغادره» ترک کردن است. در
خطبه ۱۱۳ فرموده است:
«وَكِتَابٌ غَيْرُ مُغَادِر» «کتاب و نامه عملی که هیچ چیز را ترک نمیکند مگر آنکه مینویسد.»
(شرحهای
خطبه:
)
غدران: جمع
غدیر به معنای درّه است. در وصف قرآن فرموده است:
«وَيَنَابِيعُ الْعِلْمِ وَبُحُورُهُ، وَرِيَاضُ الْعَدْلِ وَغُدْرَانُهُ» «قرآن چشمههای
علم و دریاهای آن است و باغات
عدالت و جلگههای آن و درّههای آن است.»
(شرحهای
خطبه:
)
مواردی از این ماده در
نهج البلاغه آمده است.
•
قرشی بنابی، علیاکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «غدر»، ج۲، ص۷۷۵.