عیش (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
عَیش (به فتح عین) از
واژگان نهج البلاغه به معنای زندگی است.
حضرت علی (علیه‌السلام) درباره آدم
بخیل و ... از این واژه استفاده نموده است.
عَیش به معنای زندگی آمده است.
راغب در
مفردات گوید: عیش مخصوص به
حیوان است. (اعمّ از
انسان و حیوان) و آن از
حیات اخصّ است که حیات در
خدا و
ملائکه و
انسان به کار می‌رود، معاش و معیشت هر دو مصدر هستند به معنی عیش و زندگی.
امام (صلوات‌الله‌علیه) درباره آدم بخیل فرموده است:
«عَجِبْتُ لِلْبَخِيلِ ... فَيَعِيشُ فِي الدُّنْيَا عَيْشَ الْفُقَرَاءِ، وَيُحَاسَبُ فِي الاْخِرَةِ حِسَابَ الاَْغْنِيَاءِ.» (تعجّب مى‌كنم از بخيل، كه به استقبال فقرى مى‌رود كه از آن گريخته است و غنايى را از دست مى‌دهد كه خواهان آن است، در
دنیا همچون فقيران زندگى مى‌كند، امّا در
آخرت بايد همچون اغنيا حساب پس دهد.)
(شرح‌های حکمت:
)
و نیز فرموده است:
«أُوصِيكُمْ عِبَادَ اللهِ بِتَقْوَى اللهِ الَّذِي أَلْبَسَكُمُ الرِّيَاشَ، وَأَسْبَغَ عَلَيْكُمُ الْمَعَاشَ» یعنی شما را لباس فاخر پوشانده و وسائل زندگی را برای شما فراوان کرده است.
(شرح‌های خطبه:
) «معاش» یعنی وسائل زندگی.
موارد زیادی از این ماده در
نهج البلاغه آمده است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «عیش»، ج۲، ص۷۶۹.
