• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

عَیْش (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





عَیْش (به فتح عین) از واژگان نهج البلاغه به معنای زندگی است. حضرت علی (علیه‌السلام) درباره آدم بخیل و ... از این واژه استفاده نموده است.



عَیْش به معنای زندگی آمده است. راغب در مفردات گوید: عیش مخصوص به حیوان است. (اعمّ از انسان و حیوان) و آن از حیات اخصّ است که حیات در خدا و ملائکه و انسان به کار می‌رود، معاش و معیشت هر دو مصدر هستند به معنی عیش و زندگی.


امام (صلوات‌الله‌علیه) درباره آدم بخیل فرموده است: «عَجِبْتُ لِلْبَخِيلِ ... فَيَعِيشُ فِي الدُّنْيَا عَيْشَ الْفُقَرَاءِ، وَيُحَاسَبُ فِي الاْخِرَةِ حِسَابَ الاَْغْنِيَاءِ.» (تعجّب مى‌كنم از بخيل، كه به استقبال فقرى مى‌رود كه از آن گريخته است و غنايى را از دست مى‌دهد كه خواهان آن است، در دنیا همچون فقيران زندگى مى‌كند، امّا در آخرت بايد همچون اغنيا حساب پس دهد.) (شرح‌های حکمت: )
و نیز فرموده است: «أُوصِيكُمْ عِبَادَ اللهِ بِتَقْوَى اللهِ الَّذِي أَلْبَسَكُمُ الرِّيَاشَ، وَأَسْبَغَ عَلَيْكُمُ الْمَعَاشَ» یعنی شما را لباس فاخر پوشانده و وسائل زندگی را برای شما فراوان کرده است. (شرح‌های خطبه: ) «معاش» یعنی وسائل زندگی.


موارد زیادی از این ماده در نهج البلاغه آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۷۶۹.    
۲. طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۴، ص۱۴۴.    
۳. شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۳، ص۶۸۸.    
۴. راغب اصفهانی، المفردات فی غریب القرآن-دار القلم، ج۱، ص۵۹۶.    
۵. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۸۰۱، حکمت ۱۲۱.    
۶. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۳، ص۱۸۰، حکمت ۱۲۶.    
۷. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۹۱، حکمت ۱۲۶.    
۸. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۶۵.    
۹. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۵۲۳.    
۱۰. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۵۲۳.    
۱۱. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۳، ص۴۹.    
۱۲. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۱، ص۱۹۲.    
۱۳. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۸، ص۳۱۵.    
۱۴. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۴۰۸، خطبه ۱۸۲.    
۱۵. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۲، ص۱۲۸، خطبه ۱۷۷.    
۱۶. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۲۶۲، خطبه ۱۸۲.    
۱۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۰۷.    
۱۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۷۰۰.    
۱۹. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۷۰۹.    
۲۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۷، ص۵۹.    
۲۱. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۱۰، ص۳۲۸.    
۲۲. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۰، ص۹۲.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «عیش»، ج۲، ص۷۶۹.    






جعبه ابزار