• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

عِتْر (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



مقالات مرتبط: عتر.


عِتْر (به کسر عین) از واژگان نهج البلاغه به معنای اصل شی‌ء است.
حضرت علی (علیه‌السلام) درباره اهل بیت (علیهم‌السلام) و ... از این واژه استفاده نموده است.
از این ماده سه مورد در «نهج البلاغه» آمده است.




عِتْر (مثل جسر) عِتْر اصل شی‌ء است: «العِتْرُ، بالكَسْرِ: الأَصْلُ»
عترة: اقارب مخصوص انسان است. «عِتْرَة الرَّجُلِ: أخَصُّ أقَارِبه» چنانکه در النهایه گفته است.
در اقرب الموارد آمده است: «العِتْرَة: ولد الرجل و ذريَّتهُ‌ و عقبهُ‌ من صلبهِ‌»


به برخی از مواردی که در نهج البلاغه به‌کار رفته است، اشاره می‌شود:


۲.۱ - عِتْرَةُ - خطبه ۸۶ (حضرت درباره اهل بیت)

امام (صلوات‌الله‌علیه) درباره اهل بیت فرموده است: «كَيْفَ تَعْمَهُونَ وَ بَيْنَكُمْ عِتْرَةُ بيِّكُمْ؟ وَ هُمْ أَزِمَّةُ الْحَقِّ، وَ أَلْسِنَةُ الصِّدْقِ!»
«چطور سرگردان می‌شوید، حال آنکه اهل بیت پیامبرتان در میان شماست، آنها زمام‌های حق و ارکان دین هستند.»


۲.۲ - الْعِتَرِ - خطبه ۹۳ (حضرت درباره رسول خدا)

درباره رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) فرموده است: «عِتْرَتُهُ خَيْرُ الْعِتَرِ، وَ أُسْرَتُهُ خَيْرُ الاُْسَرِ، وَ شَجَرَتُهُ خَيْرُ الشَّجَرِ»
«عترت او بهترين عترتها، خاندانش بهترين خاندان‌ها و درخت وجودش از بهترين درختان بود.»
رجوع شود به «اسر»
عِتَر مثل عنب جمع عترت است.



از این ماده سه مورد در «نهج البلاغه» آمده است.


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج ۲، ص ۷۰۰.    
۲. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج ۳، ص ۳۹۵.    
۳. زبیدی، مرتضی، تاج العروس، ج ۷، ص ۱۸۵.    
۴. ابن اثیر، النهایه فی غریب الحدیث والاثر، ج ۳، ص ۱۷۷.    
۵. شرتونی، سعید، اقرب الموارد، ج ۳، ص ۴۷۰.    
۶. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۱۷۲، خطبه ۸۶.    
۷. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ج ۱، ص ۱۵۲، خطبه ۸۵.    
۸. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص ۱۱۹، خطبه ۸۷.    
۹. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص ۱۷۱.    
۱۰. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج ۲، ص ۶۳۰.    
۱۱. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج ۲، ص ۶۳۲.    
۱۲. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج ۳، ص ۵۷۶.    
۱۳. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج ۶، ص ۱۹۴.    
۱۴. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج ۶، ص ۳۷۵.    
۱۵. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۲۱۳، خطبه ۹۳.    
۱۶. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ج ۱، ص ۱۸۵، خطبه ۹۲.    
۱۷. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص ۱۳۹، خطبه ۹۴.    
۱۸. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص ۲۰۱.    
۱۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج ۲، ص ۸۲۹.    
۲۰. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج ۲، ص ۸۳۲..    
۲۱. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج ۴، ص ۲۶۱.    
۲۲. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج ۷، ص ۱۰۶.    
۲۳. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج ۷، ص ۶۲.    
۲۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۱۷۲، خطبه ۸۶.    
۲۵. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۲۱۳، خطبه ۹۳.    
۲۶. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۷۱۸، نامه ۵۳.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «عتر»، ج ۲، ص ۷۰۰.    






جعبه ابزار