• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

عِبْ‌ء (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: عِبْ‌ء (قاموس قرآن (جلد ۴))
مقالات مرتبط: یعبؤ (لغات‌قرآن)، عِبْ‌ء (مفردات‌نهج‌البلاغه)، ثقل.


عِبْ‌ء (به کسر عین) از واژگان قرآن کریم به معنای ثقل است و بعضی آماده کردن نیز معنا کرده‌اند. این کلمه یک بار در قرآن به کار رفته است.


عِبْ‌ء
[۱] قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۴، ص۲۷۸.    
[۲] راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ج۱، ص۵۴۴.    
[۳] طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۱، ص۲۸۱.    
به معنای ثقل است. در مجمع البیان فرموده: اصل عب‌ء در لغت به معنی ثقل و به قولی به معنی آماده کردن است.
[۴] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۷، ص۳۱۴.    
در قاموس المحیط گفته: عب‌ء به کسر اول به معنی حمل و ثقل و... است به فتح اول هم می‌آید
[۵] فیروزآبادی، مجدالدین، قاموس المحیط، ج۱، ص۴۷.    
و در مفردات نیز ثقل معنی شده است.
[۶] راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ج۱، ص۵۴۴.    


(قُلْ ما یَعْبَؤُا بِکُمْ رَبِّی لَوْ لا دُعاؤُکُمْ)
[۷] فرقان/سوره۲۵، آیه۷۷.    
«بگو پروردگارم به شما اعتناء نمی‌کند و وقعی نمی‌نهد اگر نباشد خواندن شما به ایمان.»
[۸] طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۵، ص۲۴۵.    
[۹] طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۵، ص۳۴۰.    
[۱۰] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۷، ص۳۱۴.    
[۱۱] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۷، ص۲۳۱.    
یعنی در شما نسبت به خدا نفع و ضرری نیست و خدا قدری به شما قائل نیست ولی در حکمت خدا آمده که شما را به ایمان دعوت کند. معنی مشروح آیه در «دعو» گذشت.
(ببینید: دعو (مفردات‌قرآن))

در نهج البلاغه خطبه ۱۰۸ در باره طالب دنیا فرموده: «فَیَکُونُ الْمَهْنَاُ لِغَیْرِهِ وَ الْعِبْ‌ءُ عَلَی‌ ظَهْرِهِ‌.»
[۱۲] نهج البلاغه، تحقیق الحسون، خطبه ۱۰۸، ص۲۴۷.    
«گوارائی برای دیگری و ثقل بر پشت وی می‌شود.»

این کلمه در قرآن مجید فقط یک بار آمده است.

۱. ↑ قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۴، ص۲۷۸.    
۲. ↑ راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ج۱، ص۵۴۴.    
۳. ↑ طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۱، ص۲۸۱.    
۴. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۷، ص۳۱۴.    
۵. ↑ فیروزآبادی، مجدالدین، قاموس المحیط، ج۱، ص۴۷.    
۶. ↑ راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ج۱، ص۵۴۴.    
۷. ↑ فرقان/سوره۲۵، آیه۷۷.    
۸. ↑ طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۵، ص۲۴۵.    
۹. ↑ طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۵، ص۳۴۰.    
۱۰. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۷، ص۳۱۴.    
۱۱. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۷، ص۲۳۱.    
۱۲. ↑ نهج البلاغه، تحقیق الحسون، خطبه ۱۰۸، ص۲۴۷.    


• قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «عِبْ‌ء»، ج۴، ص۲۷۸.    


رده‌های این صفحه : مفردات قرآن | واژه شناسی واژگان سوره فرقان
جعبه ابزار