• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

عَمْس (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





عَمْس (به فتح عین) از واژگان نهج البلاغه به معنای پنهان كردن است. این واژه دارای مشتقاتی است که در نهج البلاغه به‌کار رفته است، مانند: تَعْميس (به فتح عین) به معنای آن است كه انسان چيز باطل و بى‌فائده‌اى پيش آورد و باطل بودن آن‌را آشكار نكند. حضرت علی (علیه‌السلام) زمانی که در جنگ با معاویه ياران خويش را براى گرفتن آب تشویق مى‌كرد، از این واژه استفاده نموده است.



عَمْس به معنای پنهان كردن آمده است. «عَمس الكِتَابُ و الخَبَر: أَخْفَاهُ‌»


آنگاه كه معاويه در صفین شريعه را گرفت، امام (صلوات‌الله‌علیه) ياران خويش را براى گرفتن آب تشويق مى‌كرد، در ضمن فرمود: «أَلاَ وَإِنَّ مُعَاوِيَةَ قَادَ لُمَةً مِنَ الْغُوَاةِ وَعَمَّسَ عَلَيْهِمُ الْخَبَرَ، حَتَّى جَعَلُوا نُحُورَهُمْ أَغْرَاضَ الْمَنِيَّةِ.» يعنى بدانيد معاويه گروهى از گمراهان را به اينجا فرستاده و مطلب را بر آنها مخفى داشته تا گلوهايشان را هدف مرگ قرار داده‌اند. (شرح‌های خطبه: ) «تَعميس» آن است كه انسان چيز باطل و بى‌فائده‌اى پيش آورد و باطل بودن آن‌را آشكار نكند.«عَمَّسَ‌: اتى ما لا خير فيهِ‌ غير معالن بهِ‌.» (گويا منظور آن است كه به آنها نگفته توان اين كار را نداريد.)


این ماده یک بار در نهج البلاغه آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۷۵۳.    
۲. طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۴، ص۸۸.    
۳. زبیدی، مرتضی، تاج العروس، ج۸، ص۳۷۶.    
۴. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۱۱۱، خطبه ۵۱.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۲، ص۹۶، خطبه ۵۱.    
۶. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۸۹، خطبه ۵۱.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۱۳.    
۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۲۸۹.    
۹. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۲۹۲.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۲، ص۵۷۷.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۴، ص۳۰۲.    
۱۲. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۳، ص۲۴۴.    
۱۳. شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۳، ص۶۴۲.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «عمس»، ج۲، ص۷۵۳.    






جعبه ابزار