• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

عَطاء (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





عَطاء و عَطیّه (به فتح عین) از واژگان نهج البلاغه به معنای بذل، احسان، صله و مطلق دادن چیزی است. این واژه دارای مشتقاتی است که در نهج البلاغه به‌کار رفته است، مانند: تَعَاطِی (به فتح تاء و عین) به معنای تناول و اخذ کردن و اِسْتِعْطَاء (به کسر الف و تاء) به معنای عطا خواستن. حضرت علی (علیه‌السلام) درباره اهل بیت (علیهم‌السلام) و ... از این واژه استفاده نموده است.



عَطاء و عَطیّه به معنای بذل، احسان، صله و مطلق دادن چیزی آمده است.
تَعَاطِی به معنای تناول و اخذ کردن، اسْتِعْطَاء به معنای عطا خواستن آمده است.


امام (صلوات‌الله‌علیه) حکمت ۲۳۲ فرموده است: «مَنْ يُعْطِ بِالْيَدِ الْقَصِيرَةِ يُعْطَ بِالْيَدِ الطَّوِيلَةِ.» «هر که با دست کوتاه احسان کند با دست بلند (خدا) احسان کرده می‌شود.» (شرح‌های حکمت: )
درباره اهل بیت (علیهم‌السلام) فرموده است: «بِنَا يُسْتَعْطَى الْهُدَى، وَبِنَا يُسْتَجْلَى الْعَمَى. إِنَّ الاَْئِمَّةَ مِنْ قُرَيش» «به وسیله ما هدایت خواسته می‌شود و از کوری بینایی طلب می‌شود.» (شرح‌های خطبه: )


این ماده به طور گسترده در نهج البلاغه آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۷۲۸.    
۲. طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۱، ص۲۹۸.    
۳. شرتونی، سعید، اقرب الموارد، ج۳، ص۵۸۱.    
۴. شرتونی، سعید، اقرب الموارد، ج۳، ص۵۸۱.    
۵. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۸۲۷، حکمت ۲۲۳.    
۶. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۲، ص۲۰۴، حکمت ۲۳۲.    
۷. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۵۰۹، حکمت ۲۳۲.    
۸. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۵۰۹.    
۹. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۰۹.    
۱۰. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۰۹.    
۱۱. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۳، ص۷۶۹.    
۱۲. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۱، ص۳۰۱.    
۱۳. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۹، ص۵۹.    
۱۴. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۳۱۰، خطبه ۱۴۴.    
۱۵. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۲، ص۳۷، خطبه ۱۴۰.    
۱۶. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۲۰۱، خطبه ۱۴۰.    
۱۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۰۵.    
۱۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۳۴۶.    
۱۹. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۳۴۸.    
۲۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۵، ص۶۱۲.    
۲۱. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۹، ص۲۳.    
۲۲. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۹، ص۸۶.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «عطاء»، ج۲، ص۷۲۸.    






جعبه ابزار