عَسْکَر (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
عَسْكَر (به فتح عین و کاف) از
واژگان نهج البلاغه به معنای
جمع شدن قشون و بسیار از هر چیز است.
حضرت علی (علیه‌السلام) در مقام
موعظه و در جواب یکی از یاران خود و ... از این واژه استفاده نموده است.
عَسْكَر به معنای جمع شدن قشون و بسیار از هر
شی‌ء در اصل
فارسی است.
«
العَسَاكِرُ: الجَمعُ وَ الجَیشُ وَ الکَثیر مِن کُلّ شَی‌ء فارسیّ.»
برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:
امام (صلوات‌الله‌علیه) در جواب آن‌کس که گفت ای کاش برادرم در
بصره می‌بود و پیروزی شما را می‌دید فرموده است:
«وَ لَقَدْ شَهِدَنا في عَسْكَرِنا هذا أَقْوامٌ في أَصْلابِ الرِّجالِ، وَ أَرْحامِ النِّساءِ، سَيَرْعُفُ بِهِمُ الزَّمانُ، و يَقْوَى بِهِمُ الاْيمانُ.» «(نه تنها برادر تو بلکه) در این لشکر ما حاضر شده‌اند اقوامی که فعلا در
صلب پدران و
شکم مادران هستند، گذشت
زمان آن‌ها را به
وجود می‌آورد و
ایمان با آن‌ها تقویت می‌شود.»
«مُعسکَر» به صیغه مفعول لشگرگاه
نامه ۱۱ «مُعسکَر» به صیغه فاعل: آن‌که اردو می‌زند و لشکر فراهم می‌آورد. امام (صلوات‌الله‌علیه) در
خطبه ۱۸۲، در مقام موعظه فرموده است:
«أَيْنَ الَّذينَ ... وَ عَسْكَروا الْعَساكِرَ، وَ مَدَّنوا الْمَدائِنَ.» «کجا رفتند آن‌هایی که لشکرها فراهم آوردند و شهرها ساختند.»
این ماده چهار بار در
نهج البلاغه آمده است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «عسکر»، ج۲، ص۷۱۸.
