• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

عَزْر (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





عَزْر (بر وزن فلس، به فتح عین و سکون زاء) از واژگان قرآن کریم به معنای یاری است. تعزیر هم به همان معنا است، هرچند برخی از لغت‌شناسان تعزیر را به معنای نصرت توام با تعظیم معنا کرده‌اند و برخی نیز تعظیم و توقیر را از جمله معانی آن شمرده‌اند، برخی دیگر گفته‌اند اصل تعزیر به معنی ردّ و منع است.



عَزْر به معنای یاری است، همچنین است تعزیر. در اقرب الموارد آمده: «عَزَّرَ فُلَاناً: اَعَانَهُ- عَزَّرَ زیدا: اعانه و قوّاه و نصره بلسانه و سیفه».
راغب اصفهانی گوید: تعزیر نصرت توام با تعظیم است. و تعزیر (تنبیه مجرم) را از آن جهت تعزیر گویند که آن تادیب است و تادیب یاری کردن بر مجرم است.
در الصحاح و قاموس المحیط نیز تعظیم و توقیر را از جمله معانی آن شمرده‌ است.
به نظر مجمع البیان و النهایه: اصل تعزیر به معنی ردّ و منع است و چون دشمن کسی را ردّ و منع کنیم او را یاری و توقیر کرده‌ایم.


(لِتُؤْمِنُوا بِاللَّهِ وَ رَسُولِهِ وَ تُعَزِّرُوهُ‌) «تا به خدا و رسولش ایمان بیاورید و رسولش را یاری کنید.»
در مجمع البیان ذیل آیه‌ (وَ آمَنْتُمْ بِرُسُلِی وَ عَزَّرْتُمُوهُمْ‌) (...و به پيامبران من ايمان بياوريد و آنها را يارى كنيد...) نصرت و تعظیم نقل کرده است.
در آیه‌ (فَالَّذِینَ آمَنُوا بِهِ وَ عَزَّرُوهُ‌ وَ نَصَرُوهُ...) (...كسانى كه به او ايمان آوردند، و حمايت و ياريش كردند...) به قرینه‌ «نَصَرُوهُ» باید به معنی تعظیم باشد.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۴، ص۳۳۷-۳۳۸.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ج۱، ص۵۶۴.    
۳. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۳، ص۴۰۰.    
۴. شرتونی، سعید، اقرب الوارد، ج۳، ص۵۳۷.    
۵. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ج۱، ص۵۶۴.    
۶. جوهری، الصحاح‌ تاج اللغة و صحاح العربیه، ج۲، ص۷۴۴.    
۷. فیروزآبادی، مجدالدین، قاموس المحیط، ج۱، ص۴۳۹.    
۸. ابن اثیر، النهایه فی غریب الحدیث والاثر، ج۳، ص۲۲۸.    
۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۳، ص۲۶۴.    
۱۰. فتح/سوره۴۸، آیه۹.    
۱۱. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۸، ص۲۷۴.    
۱۲. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۸، ص۴۰۸.    
۱۳. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۹، ص۱۷۱.    
۱۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۳، ص۱۱۸.    
۱۵. مائده/سوره۵، آیه۱۲.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۱۰۹.    
۱۷. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۵، ص۲۴۰.    
۱۸. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۵، ص۳۹۰.    
۱۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۳، ص۲۶۵.    
۲۰. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۶، ص۲۴۳.    
۲۱. اعراف/سوره۷، آیه۱۵۷.    
۲۲. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۱۷۰.    
۲۳. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۸، ص۲۸۲.    
۲۴. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۸، ص۳۶۶.    
۲۵. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۴، ص۷۵۰.    
۲۶. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۰، ص۷۸.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «عَزْر»، ج۴، ص۳۳۷-۳۳۸.    






جعبه ابزار