• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

عَزَب (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





عَزَب (به فتح عین و زاء) و عُزوب (به ضم عین) از واژگان قرآن کریم به معنای غائب شدن، مخفی شدن، دور شدن است. این کلمه دو بار در قرآن مجید آمده است.



عَزَب و عُزوب به معنی غائب شدن، مخفی شدن، دور شدن است. در الصحاح گفته: «عَزَبَ‌ عَنِّی فُلَانٌ: بَعُدَ وَ غَابَ» در اقرب الموارد گفته: «عَزَبَ‌ عَنْهُ‌ عُزُوباً: بعد و غاب و خفی»


(وَ ما یَعْزُبُ‌ عَنْ رَبِّکَ مِنْ مِثْقالِ ذَرَّةٍ فِی الْاَرْضِ وَ لا فِی السَّماءِ) (...و هيچ چيز در زمین و آسمان، از پروردگار تو مخفى نمى‌ماند؛ حتّى به اندازه سنگينى ذرّه‌اى...)
(لا یَعْزُبُ‌ عَنْهُ مِثْقالُ ذَرَّةٍ فِی السَّماواتِ وَ لا فِی الْاَرْضِ) یعنی «از علم و قدرت خدا چیزی دور و غائب نمی‌شود و لو هم‌وزن ذرّه باشد.» مثل: (اِنَّ اللَّهَ لا یَخْفی‌ عَلَیْهِ شَیْ‌ءٌ فِی الْاَرْضِ وَ لا فِی السَّماءِ) (هيچ چيز، نه در آسمان و نه در زمين، بر خدا مخفى نمى‌ماند...)
در نهج البلاغه خطبه ۱۳۸ فرموده: «حَتَّی تَؤُوبَ اِلَی الْعَرَبِ‌ عَوَازِبُ‌ اَحْلَامِهَا.» «تا به عرب غائبات عقول آنها باز گردد.» و در نامه ۴۵ خطاب به دنیا می‌گوید: «اعْزُبِی‌ عَنِّی.» «از من دور شو.»


این کلمه فقط دو بار در قرآن مجید آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۴، ص۳۳۷.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ج۱، ص۵۶۴.    
۳. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۲، ص۱۲۰.    
۴. جوهری، الصحاح‌ تاج اللغة و صحاح العربیه، ج۱، ص۱۸۱.    
۵. شرتونی، سعید، اقرب الوارد، ج۳، ص۵۳۶.    
۶. یونس/سوره۱۰، آیه۶۱.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۲۱۵.    
۸. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۰، ص۸۸.    
۹. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۰، ص۱۲۸.    
۱۰. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۵، ص۱۷۹.    
۱۱. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۱، ص۳۱۹.    
۱۲. سبا/سوره۳۴، آیه۳.    
۱۳. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۶، ص۳۵۷.    
۱۴. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۶، ص۵۳۴.    
۱۵. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۸، ص۵۹۰.    
۱۶. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۰، ص۲۰۵.    
۱۷. آل عمران/سوره۳، آیه۵.    
۱۸. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۵۰.    
۱۹. نهج البلاغه، تحقیق الحسون، خطبه ۱۳۸، ص۳۰۳.    
۲۰. نهج البلاغه، تحقیق الحسون، نامه ۴۵، ص۶۸۳.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «عزب»، ج۴، ص۳۳۷.    






جعبه ابزار