• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

عَدَد (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





عَدَد و عَدّ (به فتح عین) از واژگان نهج البلاغه به معنای شمردن است. این واژه دارای مشتقاتی است که در نهج البلاغه به‌کار رفته است، مانند: عِدّه (به کسر عین) به معنای شی‌ء معدود، اِعْدَادُ (به کسر الف) به معنای آماده کردن و عُدّه (به ضم عین) به معنای شی‌ء آماده شده. حضرت علی (علیه‌السلام) در رابطه با توحید و ... از این واژه استفاده نموده است.



عَدَد و عَدّ به معنای شمردن آمده است. عدد اسم مصدر به معنای شمرده است. «العَدُّ: الإِحصاءُ و الاسمُ العَدَدُ و العَدِيدُ» تَعدید به معنای ذخیره کردن آمده است.
عِدّه به کسر اول: به معنای شی‌ء معدود آمده است. «العِدَّةُ: هِی الشِیء المَعْدُودُ»
اِعْدَادُ به معنای آماده کردن و عُدّه به معنای شی‌ء آماده شده است.


امام (صلوات‌الله‌علیه) در رابطه با توحید فرموده است: «وَمَنْ حَدَّهُ فَقَدْ عَدَّهُ، وَمَنْ قَالَ: «فِيمَ» فَقَدْ ضَمَّنَهُ» «هر کسی خدا را محدود بداند او را شمرده است و هر که بگوید: خدا در چیست خدا را در میان چیزی دانسته است.» (شرح‌های خطبه: )
عُدّه (به ضم اوّل) به معنای شی‌ء آماده شده است. در خطبه ۷۵ آمده : «رَحِمَ اللهُ... جعَلَ الصَّبْرَ مَطِيَّةَ نَجَاتِهِ، والتَّقْوَى عُدَّةَ وَفَاتِهِ» «خدا رحمت کند شخصی را که استقامت را مرکب نجات و تقوی را ذخیره وفاتش قرار داده است.» (شرح‌های خطبه: )


موارد زیادی از این ماده در نهج البلاغه آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۷۰۴.    
۲. طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۳، ص۹۸.    
۳. شرتونی، سعید، اقرب الموارد، ج۵، ص۹۴.    
۴. راغب اصفهانی، المفردات فی غریب القرآن-دار القلم، ج۱، ص۵۵۰.    
۵. شرتونی، سعید، اقرب الموارد، ج۳، ص۷۰۴.    
۶. شرتونی، سعید، اقرب الموارد، ج۳، ص۴۹۱.    
۷. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۲۷، خطبه ۱.    
۸. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۱، ص۸، خطبه ۱.    
۹. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۰، خطبه ۱.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۲۳.    
۱۱. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۲۴۴.    
۱۲. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۲۷۳.    
۱۳. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۶، ص۴۷.    
۱۴. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۹، ص۱۷۹.    
۱۵. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۹، ص۱۵۱.    
۱۶. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص، خطبه ۷۵.    
۱۷. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۱، ص۱۲۲، خطبه ۷۴.    
۱۸. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۰۳، خطبه ۷۶.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۴۱.    
۲۰. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۴۴۸.    
۲۱. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۴۵۵.    
۲۲. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۳، ص۲۳۷.    
۲۳. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۵، ص۲۳۸.    
۲۴. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۶، ص۱۷۲.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «عدد»، ج۲، ص۷۰۴.    






جعبه ابزار