• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

عَدَد (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





عَدَد و عَدّ (به فتح عین) از واژگان نهج البلاغه به معنای شمردن است.
این واژه دارای مشتقاتی است که در نهج البلاغه به‌کار رفته است، مانند:
عِدّه (به کسر عین) به معنای شی‌ء معدود است.
اِعْدَادُ (به کسر الف) به معنای آماده کردن است.
عُدّه (به ضم عین) به معنای شی‌ء آماده شده است.
حضرت علی (علیه‌السلام) در رابطه با توحید و ... از این واژه استفاده نموده است.
از این ماده موارد زیادی در «نهج البلاغه» آمده است.




عَدَد و عَدّ به معنای شمردن آمده است.
عَدَد اسم مصدر به معنای شمرده است. «العَدُّ: الإِحصاءُ و الاسمُ العَدَدُ و العَدِيدُ»
تَعدید به معنای ذخیره کردن آمده است.
عِدّه به کسر اول: به معنای شی‌ء معدود آمده است. «العِدَّةُ: هِی الشِیء المَعْدُودُ»
اِعْدَادُ به معنای آماده کردن است.
عُدّه به معنای شی‌ء آماده شده است.


به برخی از مواردی که در نهج البلاغه به‌کار رفته است، اشاره می‌شود:


۲.۱ - عَدَّهُ - خطبه ۱ (در رابطه با توحید)

امام (صلوات‌الله‌علیه) در رابطه با توحید فرموده است: «وَ مَنْ حَدَّهُ فَقَدْ عَدَّهُ، وَ مَنْ قالَ: «فيمَ» فَقَدْ ضَمَّنَهُ»
«هر کسی خدا را محدود بداند او را شمرده است و هر که بگوید: خدا در چیست خدا را در میان چیزی دانسته است.»


۲.۲ - عُدَّةَ - خطبه ۷۵ (در رابطه با عمل صالح)

در خطبه ۷۵ آمده : «رَحِمَ اللهُ... جعَلَ الصَّبْرَ مَطيَّةَ نَجاتِهِ، و التَّقْوَى عُدَّةَ وَفاتِهِ»
«خدا رحمت کند شخصی را که استقامت را مرکب نجات و تقوی را ذخیره وفاتش قرار داده است.»
عُدّه (به ضم اوّل) به معنای شی‌ء آماده شده است.



از این ماده موارد زیادی در «نهج البلاغه» آمده است.



۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج ۲، ص ۷۰۴.    
۲. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج ۳، ص ۹۸.    
۳. شرتونی، سعید، اقرب الموارد، ج ۵، ص ۹۴.    
۴. راغب اصفهانی، المفردات فی غریب القرآن-دار القلم، ج ۱، ص ۵۵۰.    
۵. شرتونی، سعید، اقرب الموارد، ج ۳، ص ۷۰۴.    
۶. شرتونی، سعید، اقرب الموارد، ج ۳، ص ۴۹۱.    
۷. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۲۷، خطبه ۱.    
۸. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ج ۱، ص ۸، خطبه ۱.    
۹. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص ۴۰، خطبه ۱.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص ۳۲۳.    
۱۱. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج ۱، ص ۲۴۴.    
۱۲. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج ۱، ص ۲۷۳.    
۱۳. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج ۶، ص ۴۷.    
۱۴. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج ۹، ص ۱۷۹.    
۱۵. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج ۹، ص ۱۵۱.    
۱۶. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۱۳۷، خطبه ۷۵.    
۱۷. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ج ۱، ص ۱۲۲، خطبه ۷۴.    
۱۸. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص ۱۰۳، خطبه ۷۶.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص ۱۴۱.    
۲۰. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج ۲، ص ۴۴۸.    
۲۱. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج ۲، ص ۴۵۵.    
۲۲. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج ۳، ص ۲۳۷.    
۲۳. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج ۵، ص ۲۳۸.    
۲۴. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج ۶، ص ۱۷۲.    
۲۵. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۲۷، خطبه ۱.    
۲۶. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۱۳۷، خطبه ۷۵.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «عدد»، ج ۲، ص ۷۰۴.    






جعبه ابزار