• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

عَجَلَه (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





عَجَلَه از واژگان نهج البلاغه به معنای شتاب است.
عَجَل (به فتح عین) نیز به معنای شتاب آمده است.
این واژه دارای مشتقاتی است که در نهج البلاغه به‌کار رفته است، مانند:
اِسْتِعجال (به کسر الف و عین) به معنای خواستن با عجله است.
تَعْجیل (به فتح تاء) به معنای شتاب کردن است.
حضرت علی (علیه‌السلام) درباره قسم دادن ظالم و ... از این واژه استفاده نموده است.
از این ماده موارد زیادی در «نهج البلاغه» آمده است.




عَجَلَه و عَجَل به معنای شتاب است.
اِسْتِعجال به معنای خواستن با عجله می باشد.
تَعْجیل به معنای شتاب کردن آمده است.



به برخی از مواردی که در نهج البلاغه به‌کار رفته است، اشاره می‌شود:


۲.۱ - عُوجِلَ - حکمت ۲۴۴ (قسم کافر)

امام (صلوات‌الله‌علیه) در حکمت ۲۴۴ فرموده است:«أَحْلِفُوا الظّالِمَ. إِذا أَرَدْتُمْ يَمينَهُ. بِأَنَّهُ بَرىءٌ مِنْ حَوْلِ اللهِ وَ قُوَّتِهِ، فَإِنَّهُ إِذا حَلَفَ بِها كاذِباً عُوجِلَ الْعُقُوبَةَ، وَ إِذا حَلَفَ بِاللهِ الَّذي لا إِلهَ إِلاّ هُوَ لَمْ يُعاجَلْ، لاَِنَّهُ قَدْ وَحَّدَهُ سُبْحانَهُ.»
«هرگاه خواستید ظالمی را سوگند دهید، این‌گونه سوگند دهید: «از حول و قوّه خدا بری است» (اگر فلان کار را انجام داده باشد) چرا که اگر این قسم را به دروغ یاد کند مجازات او به سرعت فرا می‌رسد، امّا اگر چنین سوگند یاد کند «به خدایی که جز او خدایی نیست» (این کار را نکرده‌ام) در کیفرش تعجیل نمی‌شود، چرا که خدا را به یگانگی یاد کرده است.»
در حالات امام صادق (علیه‌السلام) هست که یک نفر سعایت‌کننده را در حضور منصور عباسی آن طور قسم داد و در دم به هلاکت رسید.
دنیا را عاجَلْ و عاجلة گویند که با شتاب تمام می‌شود.

از این ماده موارد زیادی در «نهج البلاغه» آمده است.


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج ۲، ص ۷۰۳.    
۲. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج ۵، ص ۴۲۰.    
۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۸۳۱، حکمت ۲۴۴.    
۴. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ج ۲، ص ۲۰۹، حکمت ۲۵۳.    
۵. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص ۵۱۲، حکمت ۲۵۳.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص ۷۹۳.    
۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج ۵، ص ۶۲۵.    
۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج ۵، ص ۶۲۵.    
۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج ۱۴، ص ۱۱۱.    
۱۰. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج ۲۱، ص ۳۲۳.    
۱۱. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج ۱۹، ص ۹۱.    
۱۲. شیخ مفید، الارشاد، ج ۲، ص ۱۸۴.    
۱۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۸۳۱، حکمت ۲۴۴.    
۱۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۷۴۷، نامه ۶۴.    
۱۵. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۲۹۴، خطبه ۱۳۲.    
۱۶. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۷۴۵، نامه ۶۳.    
۱۷. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۲۶۰، خطبه ۱۱۲.    
۱۸. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۴۴۱، خطبه ۱۹۰.    
۱۹. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۱۵۶، خطبه ۸۲.    
۲۰. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۶۵۳، نامه ۳۱.    
۲۱. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۸۰۱، حکمت ۱۲۱.    
۲۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۳۰۵، خطبه ۱۴۰.    
۲۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۳۲۹، خطبه ۱۵۳.    
۲۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۳۱۰، خطبه ۱۴۴.    
۲۵. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۲۸۴، خطبه ۱۲۵.    
۲۶. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۳۸۵، خطبه ۱۷۴.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «عجل»، ج ۲، ص ۷۰۳.    






جعبه ابزار