عَجَلَه (مفرداتنهجالبلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
عَجَلَه از
واژگان نهج البلاغه به معنای شتاب است.
• عَجَل (به فتح عین) نیز به معنای شتاب آمده است.
این واژه دارای مشتقاتی است که در
نهج البلاغه بهکار رفته است، مانند:
• اِسْتِعجال (به کسر الف و عین) به معنای خواستن با عجله است.
• تَعْجیل (به فتح تاء) به معنای شتاب کردن است.
از این ماده موارد زیادی در «نهج البلاغه» آمده است.
عَجَلَه و
عَجَل به معنای شتاب است.
اِسْتِعجال به معنای خواستن با عجله می باشد.
تَعْجیل به معنای شتاب کردن آمده است.
به برخی از مواردی که در نهج البلاغه بهکار رفته است، اشاره میشود:
امام (صلواتاللهعلیه) در
حکمت ۲۴۴ فرموده است:
«أَحْلِفُوا الظّالِمَ. إِذا أَرَدْتُمْ يَمينَهُ. بِأَنَّهُ بَرىءٌ مِنْ حَوْلِ اللهِ وَ قُوَّتِهِ، فَإِنَّهُ إِذا حَلَفَ بِها كاذِباً عُوجِلَ الْعُقُوبَةَ، وَ إِذا حَلَفَ بِاللهِ الَّذي لا إِلهَ إِلاّ هُوَ لَمْ يُعاجَلْ، لاَِنَّهُ قَدْ وَحَّدَهُ سُبْحانَهُ.» «هرگاه خواستید ظالمی را سوگند دهید، اینگونه سوگند دهید: «از حول و قوّه خدا بری است» (اگر فلان کار را انجام داده باشد) چرا که اگر این قسم را به دروغ یاد کند مجازات او به سرعت فرا میرسد، امّا اگر چنین سوگند یاد کند «به خدایی که جز او خدایی نیست» (این کار را نکردهام) در کیفرش تعجیل نمیشود، چرا که خدا را به یگانگی یاد کرده است.»
در حالات
امام صادق (علیهالسلام) هست که یک نفر سعایتکننده را در حضور
منصور عباسی آن طور قسم داد و در دم به هلاکت رسید.
دنیا را عاجَلْ و عاجلة گویند که با شتاب تمام میشود.
از این ماده موارد زیادی در «نهج البلاغه» آمده است.
•
قرشی بنایی، علیاکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «عجل»، ج ۲، ص ۷۰۳.