عَبَث (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
عَبَث (به فتح عین و باء) از
واژگان نهج البلاغه به معنای بی غرض،
بازی،
شوخی و ارتکاب کار بی‌فایده است.
• عَبْث (به فتح عین و سکون باء) به معنای خلط و مخلوط کردن آمده است.
از این ماده سه مورد در «
نهج البلاغه» آمده است.
عَبَث به معنای بی غرض، بازی، شوخی و ارتکاب کار بی‌فایده است.
عَبْث بر وزن (عقل) به معنی خلط و مخلوط کردن آمده است.
به برخی از مواردی که در نهج البلاغه به‌کار رفته است، اشاره می‌شود:
امام (صلوات‌الله‌علیه) به آن شخص که فکر می‌کرد رفتن به
شام طبق
قَدَر حتمی بوده فرمود:
«وَ لَمْ يُرْسِلِ الاَْنْبياءَ لَعِباً، وَ لَمْ يُنْزِلِ الكُتُبَ عَبَثاً» «
خداوند پیامبران را از روی بازیچه نفرستاده و در انزال کتاب کار بیهوده انجام نداده است.»
و نیز در
نامه ۴۵ قرموده است:
«أَوْ أُتْرَکَ سُدىً، أَوْ أُهْمَلَ عَابِثاً» «و از سرنوشتى كه در انتظار اوست بى‌خبر است، آيا بيهوده يا مهمل و عبث آفريده شده‌ام؟»
در
حکمت ۳۵۹ قرموده است:
«فَما خُلِقَ امْرءٌ عَبَثاً فَيَلْهُوَ» «هيچ كس بيهوده و عبث آفريده نشده كه به
لهو و بازى پردازد»
از این ماده سه مورد در «نهج البلاغه» آمده است.
•
قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «عبث»، ج ۲، ص ۶۹۵.
