عنکبوت (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
عَنْكَبُوت (به فتح عین و کاف و سکون نون) یکی از مفردات به کار رفته در
قرآن کریم به معنای حشره معروفى است، كه از لعاب خود
تار مى‌تند.
عَنْكَبُوت: حشره معروفى است كه از لعاب خود تار مى‌تند.
عَنْكَبُوت دو بار در
قرآن مجید ذكر شده:
(مَثَلُ الَّذِينَ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِ اللَّهِ أَوْلِياءَ كَمَثَلِ الْعَنْكَبُوتِ اتَّخَذَتْ بَيْتاً وَ إِنَّ أَوْهَنَ الْبُيُوتِ لَبَيْتُ الْعَنْكَبُوتِ لَوْ كانُوا يَعْلَمُونَ) در اين آيه ظاهرا
تشبیه به صفت
عنکبوت است و آن اينكه عنكبوت خانه‌اى ميسازد كه فقط نام آن خانه است و الا نه از سردى مانع است و نه از گرمى و غيره، لذا پس از
(كَمَثَلِ الْعَنْكَبُوتِ) فرموده
(اتَّخَذَتْ بَيْتاً) يعنى منظور از تشبيه خود عنكبوت نيست بلكه كار سست و بى‌دوام آنست.
و جمله
(وَ إِنَّ أَوْهَنَ الْبُيُوتِ لَبَيْتُ الْعَنْكَبُوتِ) توضيح مَثَل است. يعنى حكايت آنانكه جز خدا بمعبودهاى باطل گرويده‌اند مانند عنكبوت است كه خانه‌اى ساخته لا يضرّ و لا ينفع و فقط نام خانه دارد، نه اثر و فايده آن را. معبودهاى اينان نيز نظير همان
تار عنکبوت است كه بهره و فايده ندارند،
(و لا يَخْلُقُونَ شَيْئاً وَ هُمْ يُخْلَقُونَ وَ لا يَمْلِكُونَ لِأَنْفُسِهِمْ ضَرًّا وَ لا نَفْعاً وَ لا يَمْلِكُونَ مَوْتاً وَ لا حَياةً وَ لا نُشُوراً).
قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله "عنکبوت"، ج۵، ص۵۸.
