حرکت فرهنگی و علمی در قرن پنجم در نیشاپور، دوران طلایی خود را می‌گذراند، در حدیث، فقه، تفسیر و رشته‌های علوم دیگر، علمای بزرگی پرورش یافتند، در حرکت تفسیری، اهل حدیث و اشاعره، معتزله و شیعه، مفسران بزرگی چون ثعلبی، طوسی و طبرسی و دیگران، تربیت شده تفاسیر مهمی را نگاشتند، حتی، علمای صوفی مسلک و باطنی نیز تفاسیر مهمی مانند حقایق التفسیرابو عبد الرحمن سلمی و لطائف الاشاراتقشیری را در این قرن ارائه دادند. پرورش واحدی در این شرایط از او انسانی محدث، فقیه، ادیب، شاعر، متکلم و مفسر ساخته بود، که توانست میان علمای برجسته، سرآمد زمان خود گردد. هر یک از علوم خود را از اساتید فن اخذ نموده بود، فقه، حدیث، ادب، و... ، تفسیر را نزد ثعلبی مفسر مشهور، فرا گرفته بود.
