• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

علی بن‌ یقطین‌

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


مقالات مرتبط: علی بن یقطین (مقالات مرتبط).

ابوالحسن علی بن یقطین بغدادی اسدی کوفی (۱۲۴_۱۸۲ق)، راوی موثق شیعه، فقیه، متکلم، کارگزار خلافت عباسیان و از اصحاب امام کاظم (علیه‌السّلام) بود که از ایشان و امام صادق (علیه‌السّلام) روایت نقل کرده است.


ابوالحسن علی بن یقطین بن موسی بن عبدالرحیم بغدادی اسدی کوفی، وی به سال ۱۲۴ق در کوفه به دنیا آمد و همراه پدر به مدینه هجرت کرد و پس از آن به بغداد آمد.
[۱] شیخ طوسی، الفهرست، ص۹۰.    
در آغاز به داد و ستد ابزار (نوعی ادویه یا دیگ افزار) پرداخت،
[۲] کشی، محمد بن عمر، اختیار معرفة الرجال، ص۴۳۰.    
سپس به دستگاه خلافت عباسیان راه یافت و از کارگزاران مهدی عباسی (خلافت ۱۵۸-۱۶۹ق)،
[۳] طبری، محمد بن جریر، تاریخ الطبری، ج۸، ص۱۶۷-۱۶۸.    
و از نزدیکان‌ هارون الرشید (خلافت ۱۷۰-۱۹۳ق) گردید. در شیعی بودن او تردید نیست، اما مذهب او همانند پدرش از نظر عباسیان پنهان بود.
[۴] امین، سید محسن، اعیان الشیعه، ج۸، ص۳۷۱.    
علی از اصحاب امام کاظم (علیه‌السّلام) بود
[۵] شیخ طوسی، رجال الطوسی، ص۳۵۴.    
[۶] برقی، احمد بن محمد، رجال البرقی، ص۴۸.    
و با امام ارتباط نزدیک داشت و نزد حضرت از اعتبار بسیاری برخوردار بود
[۷] شیخ طوسی، الفهرست، ص۹۰.    
و از راویان موثقی است که یک حدیث از امام صادق (علیه‌السّلام)، و احادیث بسیاری از امام کاظم (علیه‌السّلام) نقل کرده است.
[۸] نجاشی، احمد بن علی، رجال النجاشی، ص۲۷۳.    


راویان متعددی از وی روایت کرده‌اند که از آن میان کسانی چون برادرش یعقوب بن یقطین، فرزندش حسین بن علی بن یقطین و محمد بن ابی عمیر را می‌توان نام برد.
[۹] اردبیلی، محمد بن علی، جامع الرواة، ج۱، ص۶۰۹.    
او از دوستان ابوالعتاهیه، شاعر معروف بود و سالانه کمک مالی فراوانی به ابوالعتاهیه می‌نمود.
[۱۰] ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین، الاغانی، ج۴، ص۲۹۴.    

وی فردی محدث، فقیه، متکلم و از بزرگان شیعه بود
[۱۱] مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۴، ص۵۸۷.    
و نویسندگان شیعی بر این باورند که او به توصیه امام کاظم (علیه‌السّلام) در دستگاه خلافت باقی ماند تا از ستمدیدگان پشتیبانی کند و یاور شیعیان باشد، از این رو بارها درباره مذهب و ارتباط او با امام کاظم (علیه‌السّلام) به‌ هارون سعایت شد، ولی گزندی به او نرسید.
[۱۲] امین، سید محسن، اعیان الشیعه، ج۸، ص۳۷۱.    
در مورد ایمان و پارسایی علی بن یقطین، روایات بسیاری آمده است از جمله اینکه امام کاظم (علیه‌السّلام) بهشت را برای او تضمین کرده است.
[۱۳] کشی، محمد بن عمر، اختیار معرفة الرجال، ص۲۶۹.    
[۱۴] کشی، محمد بن عمر، اختیار معرفة الرجال، ص۴۳۰-۴۳۷.    


او دارای آثار و تالیفاتی نیز بوده که از آن جمله است: کتاب ما سئل عنه الصادق من امور الملاحم کتاب مناظرته للشاک بحضرة جعفر (علیه‌السّلام)
[۱۵] ابن ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۲۷۶.    
و مسائل عن ابی الحسن موسی بن جعفر (علیه‌السّلام).
[۱۶] شیخ طوسی، الفهرست، ص۹۱.    


سرانجام او به سال ۱۸۲ق در زمانی که امام کاظم (علیه‌السّلام) زندانی بود، در بغداد درگذشت
[۱۷] نجاشی، احمد بن علی، رجال النجاشی، ص۲۷۳.    
[۱۸] مامقانی، عبدالله، تنقیح المقال، ج۲، ص۳۱۵.
و محمد امین (خلافت ۱۹۳-۱۹۸ق) بر جنازه‌اش نماز گزارد.
[۱۹] ابن ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۲۷۵-۲۷۶.    
[۲۰] شیخ طوسی، الفهرست، ص۹۱.    
[۲۱] خوئی، سیدابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، ج۱۳، ص۲۴۲.    
[۲۲] کاظمی، محمدامین، هدایة المحدثین، ص۱۲۰.    
[۲۳] بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۶۶۷.    
[۲۴] جمعی از دانشمندان، فرهنگ زندگی نامه‌ها، ج۱، ص۸۲۹.
[۲۵] ابن شهر آشوب، محمد بن علی، معالم العلماء، ص۶۴.    
[۲۶] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۱۹، ص۲۱.    
[۲۷] قهپایی، عنایت‌الله، مجمع الرجال، ج۴، ص۲۳۴.    
[۲۸] مجلسی، محمدباقر، الوجیزه، ص۱۲۹.    
[۲۹] حلی، حسن بن علی، رجال ابن داوود، ص۱۴۲.    
[۳۰] علامه حلی، خلاصة الاقوال، ص۱۷۴.    
[۳۱] حسینی تفرشی، سید مصطفی، نقد الرجال، ج۳، ص۳۱۱.    


۱. ↑ شیخ طوسی، الفهرست، ص۹۰.    
۲. ↑ کشی، محمد بن عمر، اختیار معرفة الرجال، ص۴۳۰.    
۳. ↑ طبری، محمد بن جریر، تاریخ الطبری، ج۸، ص۱۶۷-۱۶۸.    
۴. ↑ امین، سید محسن، اعیان الشیعه، ج۸، ص۳۷۱.    
۵. ↑ شیخ طوسی، رجال الطوسی، ص۳۵۴.    
۶. ↑ برقی، احمد بن محمد، رجال البرقی، ص۴۸.    
۷. ↑ شیخ طوسی، الفهرست، ص۹۰.    
۸. ↑ نجاشی، احمد بن علی، رجال النجاشی، ص۲۷۳.    
۹. ↑ اردبیلی، محمد بن علی، جامع الرواة، ج۱، ص۶۰۹.    
۱۰. ↑ ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین، الاغانی، ج۴، ص۲۹۴.    
۱۱. ↑ مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۴، ص۵۸۷.    
۱۲. ↑ امین، سید محسن، اعیان الشیعه، ج۸، ص۳۷۱.    
۱۳. ↑ کشی، محمد بن عمر، اختیار معرفة الرجال، ص۲۶۹.    
۱۴. ↑ کشی، محمد بن عمر، اختیار معرفة الرجال، ص۴۳۰-۴۳۷.    
۱۵. ↑ ابن ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۲۷۶.    
۱۶. ↑ شیخ طوسی، الفهرست، ص۹۱.    
۱۷. ↑ نجاشی، احمد بن علی، رجال النجاشی، ص۲۷۳.    
۱۸. ↑ مامقانی، عبدالله، تنقیح المقال، ج۲، ص۳۱۵.
۱۹. ↑ ابن ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۲۷۵-۲۷۶.    
۲۰. ↑ شیخ طوسی، الفهرست، ص۹۱.    
۲۱. ↑ خوئی، سیدابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، ج۱۳، ص۲۴۲.    
۲۲. ↑ کاظمی، محمدامین، هدایة المحدثین، ص۱۲۰.    
۲۳. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۶۶۷.    
۲۴. ↑ جمعی از دانشمندان، فرهنگ زندگی نامه‌ها، ج۱، ص۸۲۹.
۲۵. ↑ ابن شهر آشوب، محمد بن علی، معالم العلماء، ص۶۴.    
۲۶. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۱۹، ص۲۱.    
۲۷. ↑ قهپایی، عنایت‌الله، مجمع الرجال، ج۴، ص۲۳۴.    
۲۸. ↑ مجلسی، محمدباقر، الوجیزه، ص۱۲۹.    
۲۹. ↑ حلی، حسن بن علی، رجال ابن داوود، ص۱۴۲.    
۳۰. ↑ علامه حلی، خلاصة الاقوال، ص۱۷۴.    
۳۱. ↑ حسینی تفرشی، سید مصطفی، نقد الرجال، ج۳، ص۳۱۱.    


• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۵۲۶-۵۲۷، برگرفته از مقاله «علی ـ ابن یقطین».


رده‌های این صفحه : اصحاب امام کاظم | راویان از امام صادق | راویان از امام کاظم | راویان موثق شیعه قرن 2 (قمری) | شخصیت‌های قرن 2 (قمری) | فقیهان شیعه قرن 2 (قمری) | کارگزاران خلفای عباسی | مؤلفان شیعه قرن 2 (قمری) | متکلمان شیعه قرن2(قمری)
جعبه ابزار