عصف (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
عَصْف (به فتح عین و سکون صاد) از
واژگان نهج البلاغه به معنای شدّت، برگ و کاه است.
حضرت علی (علیه‌السلام) درباره
علم خداوند و ... از این واژه استفاده نموده است.
عَصْف به معنای شدّت، برگ و کاه آمده است. «ریحٌ عاصف» یعنی باد شدید و تند.
امام (صلوات‌الله‌علیه) درباره علم خداوند فرموده است:
«فَسُبْحَانَ مَنْ لاَ يَخْفَى عَلَيْهِ ... وَمَا تَسْقُطُ مِنْ وَرَقَة تُزِيلُهَا عَنْ مَسْقَطِهَا عَوَاصِفُ الاَْنْوَاءِ وَانْهِطَالُ السَّماءِ» یعنی
منزه است خدایی که مخفی نمی‌ماند بر او برگی که از درخت می‌ریزد و آن را که بادهای تند «انواء» و باران آسمان از جایش حرکت می‌دهد.
(شرح‌های خطبه:
) منظور از عواصف بادهای شدید است و راجع به «انواء» رجوع شود به «نوء»
در
خطبه ۱ فرموده است:
«وَأَعْصَفَ مَجْرَاها» یعنی جریان آن را تند کرد.
(شرح‌های خطبه:
)
و در شأن خودش فرموده است:
«كَالْجَبَلِ لاَ تُحَرِّكُهُ الْقَوَاصِفُ، وَلاَ تُزِيلُهُ الْعَوَاصِفُ.» «مانند کوه که طوفان‌های شکننده نتوانند حرکتش دهند و بادهای تند نتوانند از جایش برکنند.»
(شرح‌های خطبه:
)
این ماده چند بار در
نهج البلاغه آمده است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «عصف»، ج۲، ص۷۲۳.
