• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

عرب - به فتح عین (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



دیگر کاربردها: عرب (ابهام‌زدایی).


عَرَب ( به فتح عین و راء) از واژگان قرآن کریم به طائفه‌ای از مردم‌ که غیر عجم هستند گفته می‌شود. اعراب و اعرابی به عرب‌های بادیه‌نشینان اختصاص دارد و به شهرنشین اعرابی اطلاق نمی‌شود.



عَرَب طائفه‌ای از مردم‌اند خلاف عجم و عجم هر غیر عرب است از هر نژاد و قوم که بوده باشد. راغب اصفهانی گفته: عرب اولاد حضرت اسماعیل‌ هستند.
جوهری گفته: عرب طائفه‌ای از مردم‌اند. به عرب شهرنشین گویند عربیّ و به عرب بادیه‌نشین گویند اعرابی، اعراب جمع عرب نیست بلکه عرب اسم جنس است در شعر صحیح جمع اعراب اعاریب آمده. در مفردات گوید: اعراب در اصل جمع عرب است سپس به عرب‌های بادیه‌نشین اسم شده است.
دانشمندان در این متفق القولند که: اعراب و اعرابی به بادیه‌نشینان مخصوص است و به شهرنشین اعرابی اطلاق نمی‌شود. ولی در الصحاح گفته: اعراب جمع است و از خود مفرد ندارد.


(الْاَعْرابُ‌ اَشَدُّ کُفْراً وَ نِفاقاً) (باديه‌نشينان عرب، کفر و نفاقشان شديدتر است...) علت شدّت کفر و نفاق ظاهرا دور بودن از حضارت و تمدّن است زیرا در اهل بادیه جهالت بیشتر حکم فرماست‌.
(وَ مِنَ‌ الْاَعْرابِ‌ مَنْ یُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَ الْیَوْمِ الْآخِرِ) (گروهى ديگر از عرب‌هاى باديه‌نشين، به خدا و روز بازپسين ایمان دارند...) کلمه‌ اعراب مجموعا ده بار در قرآن آمده و مراد از همه آنها ظاهرا بادیه‌نشینان‌ هستند.
مراد از «عربیّ مبین» و «عربیّ» در وصف قرآن، فصیح و روشن بودن آن است‌ (وَ هذا لِسانٌ‌ عَرَبِیٌ‌ مُبِینٌ) (...ولى اين قرآن، زبان عربی آشكار است.)
(اِنَّا اَنْزَلْناهُ قُرْآناً عَرَبِیًّا لَعَلَّکُمْ تَعْقِلُونَ) (ما آن را قرآنى عربى و فصيح و گويا نازل كرديم، تا شما آن را درک كنيد.)
(وَ کَذلِکَ اَنْزَلْناهُ حُکْماً عَرَبِیًّا) (...بر تو نيز اين قرآن را به عنوان فرمان روشن و صريحى نازل كرديم...)
(وَ هذا کِتابٌ مُصَدِّقٌ لِساناً عَرَبِیًّا) (...و اين كتابى است كه هماهنگ با نشانه‌هاى آن تورات‌ است در حالى كه به زبان عربى و فصيح و گوياست...) راغب اصفهانی گفته: «الْعَرَبِیُ‌ الفصیحُ البیِّنُ منَ الکَلَامِ» در الصحاح گفته: «اَعْرَبَ‌ بِحُجَّةٍ‌ای افصح» بعضی از مفسران از «عربیّ» فقط زبان را در نظر گرفته‌اند ولی ظاهرا فصاحت مراد است. اعراب روشن کردن به وسیله حرکه است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۴، ص۳۱۳-۳۱۲.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ج۱، ص۵۵۶.    
۳. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۲، ص۱۱۷.    
۴. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ج۱، ص۵۵۶.    
۵. جوهری، الصحاح‌ تاج اللغة و صحاح العربیه، ج۱، ص۱۷۸.    
۶. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ج۱، ص۵۵۶.    
۷. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۲، ص۱۱۷.    
۸. جوهری، الصحاح‌ تاج اللغة و صحاح العربیه، ج۱، ص۱۷۸.    
۹. توبه/سوره۹، آیه۹۷.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۲۰۲.    
۱۱. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۹، ص۳۷۰.    
۱۲. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۹، ص۵۰۲.    
۱۳. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۵، ص۹۵.    
۱۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۱، ص۱۹۰.    
۱۵. توبه/سوره۹، آیه۹۹.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۲۰۲.    
۱۷. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۹، ص۳۷۱.    
۱۸. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۹، ص۵۰۳.    
۱۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۵، ص۹۶.    
۲۰. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۱، ص۱۹۲.    
۲۱. نحل/سوره۱۶، آیه۱۰۳.    
۲۲. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۲۷۹.    
۲۳. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۲، ص۳۴۸.    
۲۴. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۲، ص۵۰۰.    
۲۵. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۶، ص۵۹۵.    
۲۶. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۴، ص۵۳.    
۲۷. یوسف/سوره۱۲، آیه۲.    
۲۸. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۲۳۵.    
۲۹. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۱، ص۷۵.    
۳۰. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۱، ص۱۰۱.    
۳۱. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۵، ص۳۱۶.    
۳۲. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۲، ص۱۵۶.    
۳۳. رعد/سوره۱۳، آیه۳۷.    
۳۴. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۲۵۴.    
۳۵. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۱، ص۳۷۳.    
۳۶. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۱، ص۵۱۱.    
۳۷. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۶، ص۴۵۶.    
۳۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۳، ص۸۰.    
۳۹. احقاف/سوره۴۶، آیه۱۲.    
۴۰. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۵۰۳.    
۴۱. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۸، ص۱۹۵.    
۴۲. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۸، ص۲۹۸.    
۴۳. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ج۱، ص۵۵۷.    
۴۴. جوهری، الصحاح‌ تاج اللغة و صحاح العربیه، ج۱، ص۱۷۹.    
۴۵. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۹، ص۱۲۹.    
۴۶. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۲، ص۳۹۴.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «عرب»، ج۴، ص۳۱۳-۳۱۲.    






جعبه ابزار