در اصل ريشه لغوى عذاب اختلاف است. برخى آن را از «عَذْب» دانسته كه بنابراين «عَذّبتُه» يعنى لذّت زندگى را از او گرفتم و برخى گفته‌اند: اصل تعذيب، زياد زدن با انتها و بند شلّاق است.
گفتنى است كه عقوبتهاى مجرمانى مانند دزد، زناکارو ... در مقاله کیفر (قرآن) بحث خواهد شد. در اين مقاله، آیاتی معرفی می‌شوند که در آنها از واژه‌هاى «بأس»، «وبال»، «جزاء»، «عذاب»، «عقاب» و مشتقّات برخى از آنها و الفاظ و جملات با معانى مشابه استفاده شده است.
