• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

عثمان بن علی (علیهماالسلام)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: مقتل جامع سیدالشهداء

عثمان بن علی (علیه‌السلام) از فرزندان امام علی (علیه‌السلام) است که در کربلا به شهادت رسیده است.
[۱] طبری، محمد بن جریر، تاریخ طبری، ج۵، ص۴۴۹.    



ابوعمر
[۲] سپهر کاشانی، محمدتقی، ناسخ التواریخ، ج۲، ص۲۳۸ .
، عثمان فرزند حضرت علی (علیه‌السلام) و مادرش ام البنین دختر حزام است.
[۳] کوفی، ابن اعثم، الفتوح، ج۵، ص۱۱۳.    
[۴] حسینی جلالی، محمدرضا، تسمیة من قتل، ج۱، ص.    
[۵] زبیری، مصعب بن عبدالله، نسب قریش، ج۱، ص۴۳.    
[۶] ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین، مقاتل الطالبیین، ج۱، ص۸۹.    
[۷] خوارزمی، موفق بن احمد، مقتل الحسین علیه‌السلام، ج۲، ص۳۳.    
[۸] حسنی، احمد بن علی، عمدة الطالب فی أنساب آل ابی طالب، ج۱، ص۳۵۶.    
[۹] طبری، محمد بن جبریر، تاریخ طبری، ج۵، ص۴۱۵.    
[۱۰] طبری، محمد بن جریر، تاریخ طبری، ج۵، ص۱۵۳.    


وی دو سال پس از برادرش عبدالله دیده به جهان گشود و هنگام تولدش، امیرالمومنین علی (علیه‌السلام) فرمود: به یاد برادرم، «عثمان بن مظعون»
[۱۱] کوفی، ابن اعثم، الفتوح، ج۵، ص۱۱۳.    
[۱۲] حسینی جلالی، محمدرضا، تسمیة من قتل، ج۱، ص۲۴.    
[۱۳] زبیری، مصعب بن عبدالله، نسب قریش، ج۱، ص۴۳.    
[۱۴] ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین، مقاتل الطالبیین، ج۱، ص۸۹.    
[۱۵] خوارزمی، موفق بن احمد، مقتل الحسین علیه‌السلام، ج۲، ص۳۳.    
[۱۶] حسنی، احمد بن علی، عمدة الطالب فی أنساب آل ابی طالب، ج۱، ص۳۵۶.    
او را «عثمان» نامیدم.

وی چهار سال با پدر و چهارده سال با برادرش امام حسن (علیه‌السلام) و سی و سه سال با برادرش امام حسین (علیه‌السلام) زندگی کرد و مدت عمر او نیز سی و سه سال بود. برخی مدت عمرش را ۲۱ سال نوشته‌اند.
[۱۷] سماوی، محمد بن طاهر، ابصار العین، ج۱، ص۶۸.    
[۱۸] جمعی از نویسندگان، ذخیرة الدارین، ج۱، ص۲۷۵.‌    


عثمان و برادرانش (عباس و عبدالله و جعفر) با وجود این که شمر به آنها امان داد نپذیرفتند و برادر خویش امام حسین (علیه‌السلام) را تنها نگذاردند.
[۱۹] طبری، محمد بن جریر، تاریخ طبری، ج۵، ص۴۱۵.    
[۲۰] ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین، مقاتل الطالبیین، ج۱، ص۸۹.    
[۲۱] سپهر کاشانی، محمدتقی، ناسخ التواریخ، ج۲، ص۲۳۸.


روز عاشورا وقتی حضرت عباس (علیه‌السلام) کشته‌های فراوان خاندانش را مشاهده کرد به برادران مادری خود که از فرزندان حضرت علی (علیه‌السلام) بودند فرمود: پدر و مادرم به فدای شما باد! پیش بروید تا شما را بنگرم که آنها با اقدامی شجاعانه به لشکر عمر سعد حمله کردند و سینه خویش را آماج تیر و نیزه و شمشیر قرار دادند.
[۲۲] مفید، محمد بن محمد، الارشاد، ج۲، ص۱۰۹.    
[۲۳] حلی، ابن نما، مثیرالحزان، ج۱، ص۵۰.    
[۲۴] طبری، محمد بن جریر، تاریخ طبری، ج۴، ص۴۴۹.    
[۲۵] بلاذری، احمد بن یحیی، نساب الاشراف، ج۲، ص۱۹۲.    
[۲۶] حسنی، احمد بن علی، عمدة الطالب فی أنساب آل ابی طالب، ج۱، ص۳۵۷.    
برخی آورده‌اند: پس از عبدالله برادرش عثمان به میدان رفت.
[۲۷] مفید، محمد بن محمد، الارشاد، ج۲، ص۱۰۹.    
ولی اکثر مورخان آورده‌ا‌ند: وی پس از برادرش عمر بن علی (علیه‌السلام) رهسپار میدان شد .
[۲۸] سماوی، محمد بن طاهر، ابصار العین، ج۱، ص۶۸.    
[۲۹] جمعی از نویسندگان، ذخیرة الدارین، ج۱، ص۲۷۵.‌    
[۳۰] ابن شهر آشوب، محمد بن علی، مناقب آل ابی طالب، ج۳، ص۲۵۵.    


عثمان بن علی نیز به میدان مبارزه رفت و چنین رجز می‌خواند:
إِنّی انَا عُثْمانُ ذُو المَفاخِرِ • شَیخی عَلِی ذُو الْفَعالِ الظّاهِرِ
وَإِبْنُ عَّمِ النَّبِی الطّاهِرِ • أَخُو حُسَینٌ خَیرَةُ الأَخائِرِ
وَ سَیدُ الکبّارِ وَ الأَصاغِرِ • بَعْدَ الَّرسوُلِ وَ الْوَصِی النّاصِرِ
[۳۱] سماوی، محمد بن طاهر، ابصار العین، ج۱، ص۶۸.    
[۳۲] جمعی از نویسندگان، ذخیرة الدارین، ج۱، ص۲۷۵.‌    
[۳۳] ابن شهر آشوب، محمد بن علی، مناقب آل ابی طالب، ج۳، ص۵۵.    
[۳۴] ابن اعثم، احمد، الفتوح، ج۵، ص۱۱۳.    
[۳۵] خوارزمی، موفق بن احمد، مقتل الحسین، ج۲، ص۳۳.    

من عثمان صاحب افتخاراتم، آقایم علی (علیه‌السلام) است که کارهای نیکش آشکار و عموزاده پیامبر پاک است، برادرم حسین (علیه‌السلام) از بهترین نیکان و پس از پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) و علی (علیه‌السلام)، سرور هر کوچک و بزرگ است.
(این رجز عثمان بن علی، به روشنی بیانگر اعتقاد شیعی او به امامت علی (علیه‌السّلام) است.)
(این بیت در کتاب الفتوح چنین آمده است: و ابن عم للنبی الطاهر اخو حسین خیرة الاخائر. اما به نظر می‌رسد. صحیح، همان است که ما در بالا ذکر کردیم: زیرا ادامه رجز، وصف بیشتر علی (علیه‌السّلام) است، نه وصف خود عثمان.)

درباره شهادت وی آورده‌اند: خَولی بن یزید اصْبُحی تیری به پهلوی عثمان بن علی (علیه‌السّلام) زد از اسب به زمین افتاد، آنگاه فردی از ابان بن حازم (دارم) وی را به شهادت رساند.
[۳۶] ابن شهر آشوب، محمد بن علی، مناقب آل ابی طالب، ج۳، ص۲۵۵.    
[۳۷] مفید، محمد بن محمد، الارشاد، ج۲، ص۱۰۹.    


در زیارت ناحیه بر وی چنین درود فرستاده شده است: «السَّلامُ عَلی‌ عُثْمانَ بْنِ أَمِیرِ الْمُؤمِنینَ سُمِّی عُثْمانَ بْنَ مَظْعُونٍ، لَعَنَ الله رامِیهُ بِالسَّهْمِ خوْلی بن یزِیدِ الأَصْبَحِّی الأَیادِی -الأَبانِی‌- الدّارِمِی»
[۳۸] ابن طاووس، علی بن موسی، الاقبال بالاعمال الحسنه، ج۳، ص۷۵.    
[۳۹] مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۴۵، ص۶۷.    
درود بر عثمان بن علی (علیه‌السّلام) که هم نام عثمان بن مظعون بود، خدا تیر زننده به وی خولی بن یزید اصبحی ابانی دارمی را لعنت کند.

۱. ↑ طبری، محمد بن جریر، تاریخ طبری، ج۵، ص۴۴۹.    
۲. ↑ سپهر کاشانی، محمدتقی، ناسخ التواریخ، ج۲، ص۲۳۸ .
۳. ↑ کوفی، ابن اعثم، الفتوح، ج۵، ص۱۱۳.    
۴. ↑ حسینی جلالی، محمدرضا، تسمیة من قتل، ج۱، ص.    
۵. ↑ زبیری، مصعب بن عبدالله، نسب قریش، ج۱، ص۴۳.    
۶. ↑ ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین، مقاتل الطالبیین، ج۱، ص۸۹.    
۷. ↑ خوارزمی، موفق بن احمد، مقتل الحسین علیه‌السلام، ج۲، ص۳۳.    
۸. ↑ حسنی، احمد بن علی، عمدة الطالب فی أنساب آل ابی طالب، ج۱، ص۳۵۶.    
۹. ↑ طبری، محمد بن جبریر، تاریخ طبری، ج۵، ص۴۱۵.    
۱۰. ↑ طبری، محمد بن جریر، تاریخ طبری، ج۵، ص۱۵۳.    
۱۱. ↑ کوفی، ابن اعثم، الفتوح، ج۵، ص۱۱۳.    
۱۲. ↑ حسینی جلالی، محمدرضا، تسمیة من قتل، ج۱، ص۲۴.    
۱۳. ↑ زبیری، مصعب بن عبدالله، نسب قریش، ج۱، ص۴۳.    
۱۴. ↑ ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین، مقاتل الطالبیین، ج۱، ص۸۹.    
۱۵. ↑ خوارزمی، موفق بن احمد، مقتل الحسین علیه‌السلام، ج۲، ص۳۳.    
۱۶. ↑ حسنی، احمد بن علی، عمدة الطالب فی أنساب آل ابی طالب، ج۱، ص۳۵۶.    
۱۷. ↑ سماوی، محمد بن طاهر، ابصار العین، ج۱، ص۶۸.    
۱۸. ↑ جمعی از نویسندگان، ذخیرة الدارین، ج۱، ص۲۷۵.‌    
۱۹. ↑ طبری، محمد بن جریر، تاریخ طبری، ج۵، ص۴۱۵.    
۲۰. ↑ ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین، مقاتل الطالبیین، ج۱، ص۸۹.    
۲۱. ↑ سپهر کاشانی، محمدتقی، ناسخ التواریخ، ج۲، ص۲۳۸.
۲۲. ↑ مفید، محمد بن محمد، الارشاد، ج۲، ص۱۰۹.    
۲۳. ↑ حلی، ابن نما، مثیرالحزان، ج۱، ص۵۰.    
۲۴. ↑ طبری، محمد بن جریر، تاریخ طبری، ج۴، ص۴۴۹.    
۲۵. ↑ بلاذری، احمد بن یحیی، نساب الاشراف، ج۲، ص۱۹۲.    
۲۶. ↑ حسنی، احمد بن علی، عمدة الطالب فی أنساب آل ابی طالب، ج۱، ص۳۵۷.    
۲۷. ↑ مفید، محمد بن محمد، الارشاد، ج۲، ص۱۰۹.    
۲۸. ↑ سماوی، محمد بن طاهر، ابصار العین، ج۱، ص۶۸.    
۲۹. ↑ جمعی از نویسندگان، ذخیرة الدارین، ج۱، ص۲۷۵.‌    
۳۰. ↑ ابن شهر آشوب، محمد بن علی، مناقب آل ابی طالب، ج۳، ص۲۵۵.    
۳۱. ↑ سماوی، محمد بن طاهر، ابصار العین، ج۱، ص۶۸.    
۳۲. ↑ جمعی از نویسندگان، ذخیرة الدارین، ج۱، ص۲۷۵.‌    
۳۳. ↑ ابن شهر آشوب، محمد بن علی، مناقب آل ابی طالب، ج۳، ص۵۵.    
۳۴. ↑ ابن اعثم، احمد، الفتوح، ج۵، ص۱۱۳.    
۳۵. ↑ خوارزمی، موفق بن احمد، مقتل الحسین، ج۲، ص۳۳.    
۳۶. ↑ ابن شهر آشوب، محمد بن علی، مناقب آل ابی طالب، ج۳، ص۲۵۵.    
۳۷. ↑ مفید، محمد بن محمد، الارشاد، ج۲، ص۱۰۹.    
۳۸. ↑ ابن طاووس، علی بن موسی، الاقبال بالاعمال الحسنه، ج۳، ص۷۵.    
۳۹. ↑ مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۴۵، ص۶۷.    


پژوهشی پیرامون شهدای کربلا، جمعی از نویسندگان، ج۱، ص۲۵۶- ۲۵۸.    
پیشوایی، مهدی، مقتل جامع سیدالشهداء، ج۱، ص۸۳۵.



رده‌های این صفحه : اصحاب امام حسین | شهدای بنی هاشم در کربلا | شهدای کربلا | فرزندان امام علی | مقتل جامع سیدالشهداء
جعبه ابزار