عثمان بن علی (علیهماالسلام)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
عثمان بن علی (علیه‌السلام) از
فرزندان امام علی (علیه‌السلام) است که در
کربلا به
شهادت رسیده است.
ابوعمر
، عثمان
فرزند حضرت علی (علیه‌السلام) و مادرش
ام البنین دختر حزام است.
وی دو سال پس از برادرش
عبدالله دیده به
جهان گشود و هنگام تولدش،
امیرالمومنین علی (علیه‌السلام) فرمود: به یاد برادرم، «
عثمان بن مظعون»
او را «عثمان» نامیدم.
وی چهار
سال با
پدر و چهارده سال با برادرش
امام حسن (علیه‌السلام) و سی و سه سال با برادرش
امام حسین (علیه‌السلام) زندگی کرد و مدت
عمر او نیز سی و سه سال بود. برخی مدت عمرش را ۲۱ سال نوشته‌اند.
عثمان و برادرانش (
عباس و عبدالله و
جعفر) با وجود این که
شمر به آنها امان داد نپذیرفتند و برادر خویش امام حسین (علیه‌السلام) را تنها نگذاردند.
روز عاشورا وقتی حضرت عباس (علیه‌السلام) کشته‌های فراوان خاندانش را مشاهده کرد به برادران مادری خود که از
فرزندان حضرت علی (علیه‌السلام) بودند فرمود: پدر و مادرم به فدای شما باد! پیش بروید تا شما را بنگرم که آنها با اقدامی شجاعانه به لشکر
عمر سعد حمله کردند و سینه خویش را آماج
تیر و
نیزه و
شمشیر قرار دادند.
برخی آوردهاند: پس از عبدالله برادرش عثمان به میدان رفت.
ولی اکثر مورخان آوردهاند: وی پس از برادرش
عمر بن علی (علیه‌السلام) رهسپار میدان شد .
عثمان بن علی نیز به میدان مبارزه رفت و چنین
رجز می‌خواند:
إِنّی انَا عُثْمانُ ذُو المَفاخِرِ • شَیخی عَلِی ذُو الْفَعالِ الظّاهِرِ
وَإِبْنُ عَّمِ النَّبِی الطّاهِرِ • أَخُو حُسَینٌ خَیرَةُ الأَخائِرِ
وَ سَیدُ الکبّارِ وَ الأَصاغِرِ • بَعْدَ الَّرسوُلِ وَ الْوَصِی النّاصِرِ
من عثمان صاحب افتخاراتم، آقایم علی (علیه‌السلام) است که کارهای نیکش آشکار و عموزاده
پیامبر پاک است، برادرم حسین (علیه‌السلام) از بهترین نیکان و پس از پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) و علی (علیه‌السلام)، سرور هر کوچک و بزرگ است.
(این رجز عثمان بن علی، به روشنی بیانگر
اعتقاد شیعی او به
امامت علی (علیه‌السّلام) است.)
(این بیت در کتاب
الفتوح چنین آمده است: و ابن عم للنبی الطاهر اخو حسین خیرة الاخائر. اما به نظر می‌رسد. صحیح، همان است که ما در بالا ذکر کردیم: زیرا ادامه رجز، وصف بیشتر علی (علیه‌السّلام) است، نه وصف خود عثمان.)
درباره
شهادت وی آوردهاند:
خَولی بن یزید اصْبُحی تیری به پهلوی عثمان بن علی (علیه‌السّلام) زد از
اسب به
زمین افتاد، آنگاه فردی از
ابان بن حازم (دارم) وی را به شهادت رساند.
در
زیارت ناحیه بر وی چنین درود فرستاده شده است: «السَّلامُ عَلی عُثْمانَ بْنِ أَمِیرِ الْمُؤمِنینَ
سُمِّی عُثْمانَ بْنَ مَظْعُونٍ،
لَعَنَ الله رامِیهُ بِالسَّهْمِ خوْلی بن یزِیدِ الأَصْبَحِّی الأَیادِی -الأَبانِی- الدّارِمِی»
درود بر عثمان بن علی (علیه‌السّلام) که هم نام عثمان بن مظعون بود،
خدا تیر زننده به وی خولی بن یزید اصبحی ابانی دارمی را
لعنت کند.
پژوهشی پیرامون شهدای کربلا، جمعی از نویسندگان، ج۱، ص۲۵۶- ۲۵۸. پیشوایی، مهدی، مقتل جامع سیدالشهداء، ج۱، ص۸۳۵.
