• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

عبدالملک بن حبیب سلمی (مقاله‌دوم)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


ابومروان عبدالملک بن حبیب سُلَمی (پس از ۱۷۰-۲۳۸ق)، محدث، فقیه، نحوی، شاعر، ادیب و نسب‌شناس مالکی مذهب قرن سوم هجری قمری در قرطبه بود.


ابومروان عبدالملک بن حبیب بن سلیمان سلمی مرداسی‌ اندلسی، از قبیله بنی سلیم و یا از موالی بنی سلیم بود.
[۱] ابن عمیره، احمد بن یحیی، بغیة الملتمس، ص۳۷۷.    
اینان اصالتاً از طلیطله بودند، اما ابومروان در البیره، شهری در‌ اندلس به دنیا آمد و در قرطبه سکونت گزید.
[۲] کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۶، ص۱۸۱.    
ابومروان یکی از بزرگان مذهب مالکی بود که با علوم حدیث، فقه، نحو، شعر و ادب و نسب آشنایی داشت و اولین کسی بود که در‌ اندلس اظهار حدیث کرد، اما به صحت و سقم احادیث آگاهی نداشت و در نقل آنها سهل‌انگاری می‌نمود، با این حال احادیث بسیاری را نقل کرده است.
[۳] ذهبی، محمد بن احمد، تذکرة الحفّاظ، ج۲، ص۹۱.    
وی از غاز بن قیس، زیاد شَبَطون و صَعصعة بن سلّام فقه و حدیث فرا گرفت، همچنین در سال ۲۱۰ق برای سفر حج و فراگیری حدیث راهی مکه شد و از عبدالملک بن ماجشون، مُطَرّف بن عبدالله یساری، اصبغ بن فرج، ابراهیم بن منذر و از دیگر شاگردان مالک حدیث شنید و در حالی که عالم، محدث و فقیه بزرگی به‌شمار می‌آمد، به قرطبه برگشت و از بزرگ‌ترین مبلغان مذهب مالکی شد. مرداسی سرانجام در رمضان سال ۲۳۸ یا ذی حجه سال ۲۳۹ از دنیا رفت.
[۴] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۲، ص۱۰۷.    


آثار او عبارت‌اند از: غریب الحدیث، فضائل الصحابه، اعراب القرآن، رغائب القرآن، شرح موطا مالک، طبقات الفقهاء من اصحاب ائمة الخمسه، کتاب الجامع، حروب الاسلام، سیرة الامام فی الملحدین، کتاب المسجدین، مصابیح الهدی و الواضحة فی اعراب الفاتحه.
[۵] بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۶۲۴.    
لازم به ذکر است که حُمیدی (م ۴۸۸ق) تنها از کتاب الواضحة عبدالملک بن حبیب یاد کرده که کتاب بزرگی در حدیث و مسائل فقهی بوده است.
[۶] حمیدی، محمد بن فتوح، جذوة المقتبس، ص۲۸۳.    
دیگر آثار او الطب النبوی،
[۷] حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۲، ص۱۰۹۵.    
الحسبة فی الامراض، السخاء و اصطناع المعروف، کراهیة الغناء، کتابی در نسب، کتابی در علم نجوم، الورع فی العلم، الورع فی المال، الربا، الحکم و العمل بالجوارح، فضائل النبی، فضائل عمر بن عبدالعزیز، فضائل مالک بن انس، اخبار قریش و انسابها، السلطان، الباه و النساء، القاری و الناسخ و المنسوخ، الرهون و البدء و المغازی و الحدثان و مغازی رسول الله (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) می‌باشند.
[۸] ابن فرحون، ابراهیم بن علی، الدیباج المذهب، ج۲، ص۸.    
[۹] ذهبی، محمد بن احمد، العبر، ج۱، ص۳۳۶.    
[۱۰] ذهبی، محمد بن احمد، میزان الاعتدال، ج۲، ص۶۵۲.    
[۱۱] ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، لسان المیزان، ج۴، ص۵۹.    
[۱۲] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۱۷، ص۲۵۷-۲۶۱.    
[۱۳] ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایه، ج۱۰، ص۳۱۸.    
[۱۴] ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، تقریب التهذیب، ج۱، ص۳۶۲.    
[۱۵] ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۳، ص۱۷۴.    
[۱۶] مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۳، ص۳۰۸.
[۱۷] دهخدا، علی‌اکبر، لغت نامه، ج۲، ص۷۲۳.
[۱۸] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۴، ص۱۵۷.    
[۱۹] سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ج۲، ص۱۰۹.    
[۲۰] خزرجی، احمد بن عبدالله، خلاصة تذهیب تهذیب الکمال، ج۶، ص۳۹۰.
[۲۱] کحاله، عمررضا، المستدرک علی معجم المؤلفین، ص۴۴۸.
[۲۲] مقری تلمسانی، احمد بن محمد، نفح الطیب، ج۱، ص۴۶.    
[۲۳] مقری تلمسانی، احمد بن محمد، نفح الطیب، ج۱، ص۲۹۱.    
[۲۴] مقری تلمسانی، احمد بن محمد، نفح الطیب، ج۲، ص۷۹.    


۱. ↑ ابن عمیره، احمد بن یحیی، بغیة الملتمس، ص۳۷۷.    
۲. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۶، ص۱۸۱.    
۳. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تذکرة الحفّاظ، ج۲، ص۹۱.    
۴. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۲، ص۱۰۷.    
۵. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۶۲۴.    
۶. ↑ حمیدی، محمد بن فتوح، جذوة المقتبس، ص۲۸۳.    
۷. ↑ حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۲، ص۱۰۹۵.    
۸. ↑ ابن فرحون، ابراهیم بن علی، الدیباج المذهب، ج۲، ص۸.    
۹. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، العبر، ج۱، ص۳۳۶.    
۱۰. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، میزان الاعتدال، ج۲، ص۶۵۲.    
۱۱. ↑ ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، لسان المیزان، ج۴، ص۵۹.    
۱۲. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۱۷، ص۲۵۷-۲۶۱.    
۱۳. ↑ ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایه، ج۱۰، ص۳۱۸.    
۱۴. ↑ ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، تقریب التهذیب، ج۱، ص۳۶۲.    
۱۵. ↑ ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۳، ص۱۷۴.    
۱۶. ↑ مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۳، ص۳۰۸.
۱۷. ↑ دهخدا، علی‌اکبر، لغت نامه، ج۲، ص۷۲۳.
۱۸. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۴، ص۱۵۷.    
۱۹. ↑ سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ج۲، ص۱۰۹.    
۲۰. ↑ خزرجی، احمد بن عبدالله، خلاصة تذهیب تهذیب الکمال، ج۶، ص۳۹۰.
۲۱. ↑ کحاله، عمررضا، المستدرک علی معجم المؤلفین، ص۴۴۸.
۲۲. ↑ مقری تلمسانی، احمد بن محمد، نفح الطیب، ج۱، ص۴۶.    
۲۳. ↑ مقری تلمسانی، احمد بن محمد، نفح الطیب، ج۱، ص۲۹۱.    
۲۴. ↑ مقری تلمسانی، احمد بن محمد، نفح الطیب، ج۲، ص۷۹.    


• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۴۹۷-۱۹۸، برگرفته از مقاله «عبدالملک سُلَمی».


رده‌های این صفحه : ادیبان قرن 3 (قمری) | درگذشتگان سال 238 (قمری) | درگذشتگان سال 239 (قمری) | شاعران اندلسی قرن 3 (قمری) | شاعران قرن سوم | شخصیت‌های قرن 3 (قمری) | فقهای اهل‌سنت قرن 3 (قمری) | فقهای مالکی قرن 3 (قمری) | محدثان اهل‌سنت قرن 3 (قمری) | مولفان قرن سوم | نحویان قرن 3 (قمری) | نسب‌شناسان قرن 3 (قمری)
جعبه ابزار