عبء (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
عِبْ‌ء (به کسر عین) از
واژگان قرآن کریم به معنای ثقل است و بعضی آماده کردن نیز معنا کرده‌اند. این کلمه یک بار در
قرآن به کار رفته است.
عِبْ‌ء به معنای ثقل است. در
مجمع البیان فرموده: اصل عبء در لغت به معنی ثقل و به قولی به معنی آماده کردن است.
در
قاموس المحیط گفته: عبء به کسر اول به معنی حمل و ثقل و... است به فتح اول هم می‌آید
و در
مفردات نیز ثقل معنی شده است.
(قُلْ ما یَعْبَؤُا بِکُمْ رَبِّی لَوْ لا دُعاؤُکُمْ) «بگو پروردگارم به شما اعتناء نمی‌کند و وقعی نمی‌نهد اگر نباشد خواندن شما به ایمان.»
یعنی در شما نسبت به
خدا نفع و ضرری نیست و خدا قدری به شما قائل نیست ولی در حکمت خدا آمده که شما را به ایمان دعوت کند. معنی مشروح آیه در «دعو» گذشت.
در
نهج البلاغه خطبه ۱۰۸ در باره طالب دنیا فرموده:
«فَیَکُونُ الْمَهْنَاُ لِغَیْرِهِ وَ الْعِبْ‌ءُ عَلَی ظَهْرِهِ.» «گوارائی برای دیگری و ثقل بر پشت وی می‌شود.»
این کلمه در قرآن مجید فقط یک بار آمده است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «عِبْ‌ء»، ج۴، ص۲۷۸.
