عالَم (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
عالَم (به فتح لام) از
واژگان قرآن کریم به معنای همه مخلوقات است.
بايد دانست لفظ «
عالم» در
قرآن به كار نرفته و فقط «
عالَمين» آمده، مراد از آن؛
• گاهى همه مخلوقات است.
• گاهى انسان‌هاست.
عالَم همه مخلوقات را گویند.
در
صحاح گفته:
«الْعالَمُ: الْخَلْقُ وَ الْجَمْعُ الْعَوالِمُ وَ الْعالَمُون» در
قاموس و
اقرب الموارد گويد:
«الْعالَمُ: الْخَلْقُ كُلُّهُ» طبرسی (رحمه‌اللّه) فرمايد:
عالم جمع است و از لفظ خود مفرد ندارد، مثل نفر و جيش؛ و
اشتقاق آن از
علامت است زيرا
عالم علامت وجود صانع می‌باشد و آن در متعارف ميان مردم عبارت است از جميع مخلوقات.
پس
عالم از
علامت است و مخلوقات را از آن
عالم گويند، كه
علامت وجود خالق متعال‌اند. به نظر نگارنده جمع آن براى افاده كثرت است و گرنه احتياج به جمع بستن نداشت و در عرف به هر يک از اصناف مخلوق
عالم می‌گويند مثل
عالم انسان،
عالم نبات،
عالم حيوان.
خلاصه آن‌كه
عالم به معنى همه مخلوقات است چنان‌كه از لغات معتبر نقل شد ديگر نبايد خويش را در كلام فلاسفه گيج كنيم از قبيل فلک محيط و غيره.
به مواردی از
عالَم که در قرآن به کار رفته است، اشاره می‌شود:
(الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِ الْعالَمِينَ) (حمد و سپاس مخصوص
خداوندی است كه
پروردگار جهانيان است)
مراد از عالمین همه مخلوقات است.
و چنان‌که آمده
(وَ هُوَ رَبُّ كُلِّ شَيْ‌ءٍ) (وَ أَنِّي فَضَّلْتُكُمْ عَلَى الْعالَمِينَ) (و شما را بر جهانيان برترى بخشيدم به ياد آوريد.)
مراد از عالمین انسان‌هاست
در «
مریم» خواهد آمد كه آيا «
عالَمين» شامل همه انسان‌هاست يا مثلا
(فَضَّلْتُكُمْ عَلَى الْعالَمِينَ) فقط شامل انسان‌هاى عصر
بنی‌اسرائیل است.
(و بر تمام زنان جهان، برترى بخشيده است.)
مراد از عالمین انسان‌هاست
(لا أُعَذِّبُهُ أَحَداً مِنَ الْعالَمِينَ) (كه هيچ كس از جهانيان را چنان مجازات نكرده باشم!)
مراد از عالمین انسان‌هاست
عالَمُون در معرب به حروف بودن، لاحق به جمع مذكّر سالم است.
كلمه
عالمين هفتاد و سه بار در قرآن آمده است.
قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «عالم»، ج۵، ص۳۴.
