عالم - به فتح لام (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
عالَم یکی از مفردات به کار رفته در
قرآن کریم به معنای همه
مخلوقات است.
عالَم: (بفتح لام) همه
مخلوقات را گویند.
در
صحاح گفته: «الْعالَمُ: الْخَلْقُ وَ الْجَمْعُ الْعَوالِمُ وَ الْعالَمُون».
در
قاموس و
اقرب الموارد گويد: «الْعالَمُ: الْخَلْقُ كُلُّهُ».
طبرسی (رحمه‌اللّه) فرمايد: عالم جمع است و از لفظ خود مفرد ندارد، مثل نفر و جيش؛ و
اشتقاق آن از
علامت است زيرا عالم علامت وجود صانع ميباشد و آن در متعارف ميان مردم عبارت است از جميع مخلوقات.
پس عالم از علامت است و مخلوقات را از آن عالم گويند، كه علامت وجود خالق متعال‌اند. بنظر نگارنده جمع آن براى افاده كثرت است و گرنه احتياج بجمع بستن نداشت و در عرف بهر يك از اصناف مخلوق عالم ميگويند مثل عالم انسان، عالم نبات، عالم حيوان.
خلاصه آنكه عالم بمعنى همه مخلوقات است چنانكه از لغات معتبر نقل شد ديگر نبايد خويش را در كلام فلاسفه گيج كنيم از قبيل
فلک محیط و غيره.
بايد دانست لفظ «عالم» در
قرآن بكار نرفته و فقط «عالَمين» آمده، مراد از آن گاهى همه مخلوقات است، مثل:
(الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِ الْعالَمِينَ)،
چنانكه آمده
(وَ هُوَ رَبُّ كُلِّ شَيْ‌ءٍ)،
و گاهى انسانهاست، مثل:
(وَ أَنِّي فَضَّلْتُكُمْ عَلَى الْعالَمِينَ)،
(وَ اصْطَفاكِ عَلى نِساءِ الْعالَمِينَ)،
و مثل:
(لا أُعَذِّبُهُ أَحَداً مِنَ الْعالَمِينَ).
و كلمه عالمين هفتاد و سه بار در قرآن آمده است.
در «
مریم» خواهد آمد كه آيا «عالَمين» شامل همه انسانهاست يا مثلا
(فَضَّلْتُكُمْ عَلَى الْعالَمِينَ) فقط شامل انسانهاى عصر
بنی اسرائیل است.
عالَمُون در
معرب بحروف بودن، لاحق به
جمع مذکّر سالم است.
قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله "عالم"، ج۵، ص۳۴.
