طیّ (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
طَیّ (به فتح طاء و تشدید یاء) از
واژگان نهج البلاغه به معنای
پیچیدن،
کتمان و اعراض و
چاه ساخته شده است.
حضرت علی (علیه‌السلام) درباره غصب خلافت و
نامه به
محمد بن ابی‌بکر از این واژه استفاده نموده است.
طَیّ به معنای پیچیدن آمده است.
«طَوَى الصَحيفَةَ طَيّاً: نَقيض نَشَرَها»
و نیز به معنای کتمان و اعراض است.
«طویّ» چاه ساخته شده است.
• امام (صلوات‌الله‌علیه) درباره غصب خلافت فرموده است:
«فَسَدَلْتُ دُونَهَا ثَوْباً، وَطَوَيْتُ عَنْهَا كَشْحاً» «از پیشروی خلافت پرده‌ای انداختم و از آن پهلویم را کنار کشیدم.»
(شرح‌های خطبه:
) منظور اعراض و دست برداشتن از
خلافت است.
و به محمد بن ابی‌بکر نوشته است:
«الْمَوْتُ مَعْقُودٌ بِنَوَاصِيكُمْ، وَالدُّنْيَا تُطْوَى مِنْ خَلْفِكُمْ» «مرگ به پیشانی شما گره بسته و
دنیا از پس شما پیچیده می‌شود.»
(شرح‌های خطبه:
)
«طیّه» منزل که انسان آن‌را قصد کرده و میل خود را به آن می‌پیچد و مایل می‌کند. درباره
مرگ فرموده است:
«فَإِنَّ الْمَوْتَ هَادِمُ لَذَّاتِكُمْ، وَمُكَدِّرُ شَهَوَاتِكُمْ، وَمُبَاعِدُ طِيَّاتِكُمْ» «یعنی مرگ از بین برنده لذّات و تیره‌کننده امیال و دور‌کننده منازل شماست،»
(شرح‌های خطبه:
)
محمد عبده آن‌را مقاصد گفته است.
و در
خطبه ۵:
«الطَّوِيِّ البَعِيدَةِ!»به معنای «چاه عمیق» آمده است.
(شرح‌های خطبه:
)
این ماده ده بار در
نهج البلاغه آمده است.
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «طوی»، ج۲، ص۶۸۶.
