• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

طین (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





طِين (به کسر طاء) از واژگان نهج البلاغه به معنای گِل است.
حضرت علی (علیه‌السلام) درباره خلقت انسان و عصبیّت شیطان از این واژه استفاده نموده است.



طِين به معنای گِل آمده است.
راغب اصفهانی گوید: آن خاک آمیخته به آب است، گاهی به آن طین گویند هر چند خشک شده باشد.


برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - طين - خطبه ۱۶۳ (موعظه)

امام (صلوات‌الله‌علیه) خطاب به انسان فرموده است:
«أَيُّها الْـمَخْلوقُ السَّويُّ ... بُدِئْتَ (مِنْ سُلالَة مِنْ طين)، وَ وُضِعْتَ (في قَرار مَكين • إِلَى قَدَر مَعْلوم).»
«ای انسان کامل و متوسط الاعضاء، از چکیده گل شروع‌ شده و در قرارگاه (رحم مادر) با مکانت گذاشته شده‌ای.»

۲.۲ - طينيٌّ - خطبه ۱۹۲ (شیطان)

درباره عصبیّت شیطان فرموده است:
«أَمّا إِبْليسُ فَتَعَصَّبَ عَلَى آدَمَ لاَِصْلِهِ، وَ طَعَنَ عَلَيْهِ في خِلْقَتِهِ، فَقالَ: أَنا ناريٌّ وَ أَنْتَ طينيٌّ
«امّا ابلیس در برابر «آدم (علیه‌السلام)» به خاطر اصل و اساس خود تعصّب ورزید و آفرینش آدم را مورد طعن قرار داد و گفت: من از آتشم و تو از خاک.»


این ماده پنج بار در «نهج‌البلاغه» آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۶۸۸.    
۲. طریحی نجفی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۶، ص۲۸۷.    
۳. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن-دار القلم، ج۱، ص۵۳۳.    
۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۳۵۸، خطبه ۱۶۳.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۲، ص۸۳، خطبه ۱۵۸.    
۶. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۲۳۳، خطبه ۱۶۳.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۵۷.    
۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۴۸.    
۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۴۸.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۶، ص۳۲۵.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۱۰، ص۲۵.    
۱۲. ابن ابی الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغة، ج۹، ص۲۵۷.    
۱۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۴۶۵، خطبه ۱۹۲.    
۱۴. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۲، ص۱۷۴، خطبه ۱۹۰.    
۱۵. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۲۹۵، خطبه ۱۹۲.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۵۹.    
۱۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۴۸۹.    
۱۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۴۹۳.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۷، ص۴۴۵.    
۲۰. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۱۱، ص۳۶۵.    
۲۱. ابن ابی الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغة، ج۱۳، ص۱۶۶.    
۲۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۴۴۹، خطبه ۱۹۲.    
۲۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۵۷۰، خطبه ۲۳۳.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «طین»، ج۲، ص۶۸۸.    






جعبه ابزار