• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

طین (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف




طِين (به کسر طاء) از واژگان نهج البلاغه به معنای گِل است. حضرت علی (علیه‌السلام) درباره خلقت انسان و عصبیّت شیطان از این واژه استفاده نموده است.



طِين به معنای گِل آمده است. راغب اصفهانی گوید: آن خاک آمیخته به آب است، گاهی به آن طین گویند هر چند خشک شده باشد.


• امام (صلوات‌الله‌علیه) خطاب به انسان فرموده است: «أَيُّهَا الْـمَخْلُوقُ السَّوِيُّ... بُدِئْتَ (مِنْ سُلاَلَة مِنْ طِين)، وَوُضِعْتَ (فِي قَرَار مَكِين • إِلَى قَدَر مَعْلُوم)» «ای انسان کامل و متوسط الاعضاء، از چکیده گل شروع‌ شده و در قرارگاه (رحم مادر) با مکانت گذاشته شده‌ای.» (شرح‌های خطبه: )
درباره عصبیّت شیطان فرموده است: «أَمَّا إِبْلِيسُ فَتَعَصَّبَ عَلَى آدَمَ لاَِصْلِهِ، وَطَعَنَ عَلَيْهِ فِي خِلْقَتِهِ، فَقَالَ: أَنَا نَارِيٌّ وَأَنْتَ طِينِيٌّ.» (امّا ابلیس در برابر «آدم (علیه‌السلام)» به خاطر اصل و اساس خود تعصّب ورزید و آفرینش آدم را مورد طعن قرار داد و گفت: «من از آتشم و تو از خاک»!) (شرح‌های خطبه: )


این ماده پنج بار در نهج البلاغه آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۶۸۸.    
۲. طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۶، ص۲۸۷.    
۳. راغب اصفهانی، المفردات فی غریب القرآن-دار القلم، ج۱، ص۵۳۳.    
۴. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص، خطبه ۱۶۳.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۲، ص۸۳، خطبه ۱۵۸.    
۶. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۲۳۳، خطبه ۱۶۳.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۵۷.    
۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۴۸.    
۹. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۴۸.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۶، ص۳۲۵.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۱۰، ص۲۵.    
۱۲. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۹، ص۲۵۷.    
۱۳. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۴۶۵، خطبه ۱۹۲.    
۱۴. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۲، ص۱۷۴، خطبه ۱۹۰.    
۱۵. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۲۹۵، خطبه ۱۹۲.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۵۹.    
۱۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۴۸۹.    
۱۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۴۹۳.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۷، ص۴۴۵.    
۲۰. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۱۱، ص۳۶۵.    
۲۱. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۳، ص۱۶۶.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «طین»، ج۲، ص۶۸۸.    






جعبه ابزار