طَرِیًّا (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
طَرِیًّا:(لِتَاْکُلوا مِنْهُ لَحْماً طَرِیًّا)«طَرِیًّا» از مادّه
طَری (به فتح طاء) به معنای تازه است.
اين
آیه به يكى از منافع درياها اشاره كرده و مى‌گويد: او كسى است كه [[]] دريا را مسخر (شما) ساخت تا از آن
گوشت تازه بخوريد.
گوشتى كه
زحمت پرورش آن را نكشيده‌ايد تنها
دست قدرت خدا آن را در
دل اقيانوس‌ها پرورش داده و رايگان در اختيارتان گذارده است. مخصوصا تكيه روى طراوت و تازگى اين گوشت، با توجه به اين كه در آن
عصر و
زمان از يک‌جهت، و در عصر و زمان ما از جهت ديگر، گوشت‌هاى كهنه فراوان بوده و هست، اهميت اين
نعمت را آشكارتر مى‌سازد و هم اهميت تغذيه از گوشت تازه را. به اين ترتيب مى‌بينيم كه دريا منبع مهمّى براى ادامۀ
حیات انسان و همۀ موجودات روى زمين است و قرار دادن آن در خدمت
بشر يكى از نعمت‌هاى بزرگ خداست.
به موردی از کاربرد «طَرِیًّا» در قرآن، اشاره می‌شود:
(وَ هُوَ الَّذي سَخَّرَ الْبَحْرَ لِتَأْكُلواْ مِنْهُ لَحْمًا طَرِيًّا وَ تَسْتَخْرِجواْ مِنْهُ حِلْيَةً تَلْبَسونَها وَ تَرَى الْفُلْكَ مَواخِرَ فيهِ وَ لِتَبْتَغواْ مِن فَضْلِهِ وَ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرونَ) «او كسى است كه دريا را مسخّر شما ساخت تا از آن، گوشت تازه بخوريد؛ و زيورى كه آن را بر خود مى‌پوشانيد همچون
مروارید از آن استخراج كنيد؛ و كشتی‌ها را مى‌بينى كه سينه دريا را مى‌شكافند تا شما به
تجارت بپردازيد و از
فضل خدا بهره گيريد؛ شايد
شکر او را به جاى آوريد.»
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرمایند: اين آيه فصل ديگرى از نعمت‌هاى الهى را بر مى‌شمارد، و آن نعمت درياها و كوه‌ها و شهرها و راه‌ها و علامت‌ها است.
هم چنان كه در فصل گذشته، نعمت بيابان‌ها و دشت‌ها و درختان و ميوه‌ها و امثال آن بود، لذا فرمود:
(وَ هُوَ الَّذي سَخَّرَ) و نفرمود: و سخر...
کلمه «طرى» (بر وزن فعيل) از ماده طراوت است، و طراوت بطورى كه در
مفردات گفته: عبارت است از تر و تازه از هر چيز، و كلمه مواخر جمع
مخر است و مخر به معناى شكافتن
آب از چپ و راست است، گفته مى‌شود:
مَخَرَتِ اَلسَّفِینَةُ اَلْمَاءُ، يعنى
کشتی آب را شكافت. و بهمين جهت كشتى را ماخره مى‌گويند، و مخر بطورى كه در
مجمع البیان گفته: به معناى شكافتن زمين براى
زراعت نيز هست، و مقصود از خوردن گوشت تازه از دريا، خوردن گوشت ماهى است كه از دريا
صید مى‌شود و مقصود از استخراج
زینت براى پوشيدن ،
لؤلؤ و مرجانى است كه از دريا گرفته مى‌شود و زنان خود را با آن مى‌آرايند.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «طریّ»، ص ۱۴.
