• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

طُهْر (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





طُهْر (به ضم طاء و سکون هاء) از واژگان نهج البلاغه به معنای پاکی است.
این واژه دارای مشتقاتی است که در نهج البلاغه به‌کار رفته است، مانند:
طَهُور (به فتح طاء ضم هاء) به معنای پاکی و پاک‌کننده است.
تَطَهُّر (به فتح تاء و طاء ضم هاء) به معنای پاک شدن است.
حضرت علی (علیه‌السلام) درباره معاویه و در مقام موعظه و ... از این واژه استفاده نموده است.



طُهْر مثل قفل به معنای پاکی آمده است.
«طُهْراً و طَهوراً و طَهارةً‌: ضدُّ نجس.»
«طَهُور» پاکی و پاک کننده، اسم و مصدر هر دو آمده است.
«تَطَهُّر» از باب تفعّل به معنای پاک شدن و «تَطْهیر» به معنای پاک کردن آمده است.


برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - أُطَهِّرَ - نامه ۴۵ (درباره معاویه)

امام (صلوات‌الله‌علیه) در نامه ۴۵ فرموده است:
«سَأَجْهَدُ في أَنْ أُطَهِّرَ الاَْرضَ مِنْ هذا الشَّخْصِ الْمَعْكوسِ، وَ الْجِسْمِ الْمَرْكوسِ.»
«حتماً سعی می‌کنم که زمین را پاک کنم از این شخص وارونه و از این جسد کج‌ اندیش.»

۲.۲ - الاَْطْهَرِ - خطبه ۱۶۰ (موعظه)

در مقام موعظه فرموده است:
«فَتَأَسَّ بِنَبِيِّكَ الاَْطْيَبِ الاَْطْهَرِ (صلى‌الله‌عليه‌وآله) فَإِنَّ فيهِ أُسْوَةً لِمَنْ تَأَسَّى.»
«اقتدا کن به پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) پاکیزه‌تر و پاک‌ترت، که در او سرمشقی هست بر هر اقتدا کننده.»

۲.۳ - مُطَهَّراتِ - خطبه ۹۳ (انبیاء)

درباره انبیاء: فرموده است:
«تَناسَخَتْهُمْ كَرائِمُ الاَْصْلابِ إِلَى مُطَهَّراتِ الاَْرْحامِ; كُلَّما مَضَى سَلَفٌ، قامَ مِنْهُمْ بِدينِ اللهِ خَلَفٌ.»
«نقل کرده آنها را اصلاب کریمه به ارحام پاک، هر وقت گذشته‌ای از آنها رحلت کرد، جانشینی از آنها برای دین خدا به پا خاست.»


این ماده نه بار در «نهج‌البلاغه» آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۶۸۴.    
۲. طریحی نجفی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۳، ص۳۷۸.    
۳. شرتونی، سعید، أقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۳، ص۳۹۷.    
۴. طریحی نجفی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۳، ص۳۸۰.    
۵. شرتونی، سعید، أقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۳، ص۳۹۷.    
۶. سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۶۸۰، نامه ۴۵.    
۷. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۳، ص۸۲، نامه ۴۵.    
۸. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۴۱۹، نامه ۴۵.    
۹. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۶۵۵.    
۱۰. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۱۶۸.    
۱۱. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۱۸۸.    
۱۲. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۰، ص۲۱۴.    
۱۳. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۰، ص۱۲۰.    
۱۴. ابن ابی الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغة، ج۱۶، ص۲۹۱.    
۱۵. سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۳۴۷، خطبه ۱۶۰.    
۱۶. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۲، ص۷۴، خطبه ۱۵۵.    
۱۷. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۲۲۷، خطبه ۱۶۰.    
۱۸. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۴۹.    
۱۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۱۲.    
۲۰. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۲۰.    
۲۱. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۶، ص۲۴۲.    
۲۲. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۹، ص۳۷۳.    
۲۳. ابن ابی الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغة، ج۹، ص۲۳۲.    
۲۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۲۱۳، خطبه ۹۳.    
۲۵. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۱، ص۱۸۲، خطبه ۹۲.    
۲۶. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۱۳۹، خطبه ۹۴.    
۲۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۰۱.    
۲۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۸۲۸.    
۲۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۸۳۰.    
۳۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۴، ص۲۵۶.    
۳۱. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۷، ص۱۰۱.    
۳۲. ابن ابی الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغة، ج۷، ص۶۲.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «طهر»، ج۲، ص۶۸۴.    






جعبه ابزار