• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

طمع در فقه

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


طمع به معنای چشمداشت است.


از آن به مناسبت در باب قضاء و شهادات سخن گفته‌اند.

طمع عبارت است از چشمداشت به آنچه در دست دیگران است.

مقابل آن، غنا و بی‌نیازی نفس است از آنچه دیگران دارند.

طمع با توجه به کاربرد آن در موارد مختلف در آیات و روایات به خودی خود امری ناپسند نیست. پسندیده یا ناپسندیده بودن آن بستگی به متعلق آن دارد. طمع در امور دنیایی نسبت به دارایی و موقعیت اجتماعی دیگران امری ناپسند است؛ لیکن نسبت به امور معنوی، مانند چشمداشت به فضل و مغفرت و کرم خداوند تعالی امری پسندیده است؛ چنان که در آیات متعدد در این مقام به کار رفته است
[۱] مائده/سوره۵، آیه۸۴.    
[۲] اعراف/ سوره۷، آیه۵۶.    
[۳] شعراء/ سوره۲۶، آیه۸۲.    


البته کاربرد رایج و متداول طمع نزد عرف در امور دنیایی و نسبت به داراییهای دیگران و مناصب دنیایی افراد می‌باشد.
[۴] المفردات (راغب)، واژه «طمع».


از طمع در امور دنیایی در روایات متعدد به شدت نکوهش شده و از آن به فقر حاضر و عامل زوال ایمان نام برده شده است. در حدیثی از امام سجاد علیه السلام آمده است:«همه خیرات و خوبیها را در بریدن طمع از آنچه در دست مردم است دیدم».
[۵] وسائل الشیعة، ج۱۶، ص۲۴- ۲۶.    


مستحب است قاضی
[۶] جامع عباسی، ص۳۵۱.
[۷] تحریر الاحکام، ج۵، ص۱۱۲.    
کاتب
[۸] المبسوط، ج۸، ص۱۱۳.    
[۹] الدروس الشرعیة، ج۲، ص۷۲.    
[۱۰] مستند الشیعة، ج۱۷، ص۵۸-۵۹.    
( منشی دادگاه ) و کارشناس تقسیم اموال مشاع و مشترک که از سوی حاکم شرع تعیین می‌شود
[۱۱] المبسوط، ج۸، ص۱۱۴.    
از آزمندی و طمع منزه و مبرّا باشند.

۱. ↑ مائده/سوره۵، آیه۸۴.    
۲. ↑ اعراف/ سوره۷، آیه۵۶.    
۳. ↑ شعراء/ سوره۲۶، آیه۸۲.    
۴. ↑ المفردات (راغب)، واژه «طمع».
۵. ↑ وسائل الشیعة، ج۱۶، ص۲۴- ۲۶.    
۶. ↑ جامع عباسی، ص۳۵۱.
۷. ↑ تحریر الاحکام، ج۵، ص۱۱۲.    
۸. ↑ المبسوط، ج۸، ص۱۱۳.    
۹. ↑ الدروس الشرعیة، ج۲، ص۷۲.    
۱۰. ↑ مستند الشیعة، ج۱۷، ص۵۸-۵۹.    
۱۱. ↑ المبسوط، ج۸، ص۱۱۴.    


فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم‌السلام، زیر نظر آیت‌الله محمود هاشمی‌شاهرودی، ج۵، ص۲۱۳، برگرفته از مقاله«طمع».    


رده‌های این صفحه : شهادات | فقه | قضاوت
جعبه ابزار