• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

طَرْف (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: طَرْف (مفردات‌نهج‌البلاغه)
مقالات مرتبط: طَرْف (مفردات‌قرآن)، طَرْف (لغات‌قرآن).


طَرْف (به فتح طاء و سکون راء) از واژگان نهج البلاغه و به معنای چشم و نگاه کردن است.
حضرت علی (علیه‌السلام) درباره توصیف در وصف خداوند متعال و... از این واژه استفاده نموده است.


طَرْف
[۱] قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۶۷۳.    
(مثل عقل) به معنای چشم و نگاه کردن است.
[۲] طریحی نجفی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۵، ص۸۹.    
[۳] راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، ط دارالقلم، ص۵۱۷.    


برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - طَرْفِ - خطبه ۱۷۸ (وصف خداوند)

امام (صلوات‌الله‌علیه) در وصف خداوند سبحان فرموده است:
«يَعْلَمُ مَساقِطَ الاَْوْراقِ، وَ خَفيَّ طَرْفِ الاَْحْداقِ.»
[۴] سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۳۹۶، خطبه ۱۷۸.    
[۵] عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۲، ص، خطبه ۱۷۳.    
[۶] صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۲۵۶، خطبه ۱۷۸.    

«می‌داند محل‌های ریختن برگها را و نگاه مخفی چشم‌ها را.»
[۷] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۹۷.    
[۸] بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۶۷۵.    
(شرح‌های خطبه:
[۹] بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۶۷۷.    
[۱۰] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۶، ص۶۲۰.    
[۱۱] هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۱۰، ص۲۵۲.    
[۱۲] ابن ابی الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغة، ج۱۰، ص۵۹.    
)
«طرف» به معنی نگاه کردن است.


۲.۲ - طَرْفُهُ - خطبه ۱۶۰ (درباره خداوند)

در خطبه ۱۶۰ فرمود:
«رَجَعَ طَرْفُهُ حَسیراً»
[۱۳] سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۳۴۴، خطبه ۱۶۰.    
[۱۴] عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۲، ص۷۱، خطبه ۱۵۵.    
[۱۵] صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۲۲۵، خطبه ۱۶۰.    

یعنی «چشمش خسته به سوی او برگشت.»
[۱۶] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۴۴.    
[۱۷] بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۰۶.    
(شرح‌های خطبه:
[۱۸] بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۰۸.    
[۱۹] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۶، ص۲۱۸.    
[۲۰] هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۹، ص۳۵۴    
[۲۱] ابن ابی الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغة، ج۹، ص۲۲۵.    
)


۲.۳ - مَطْرِفَ - خطبه ۲۲۲ (نعمت الهی)

«مطرف (مثل محمل) مصدر میمی است به معنی چشم به هم زدن.
امام (صلوات‌الله‌علیه) درباره نعمت الهی فرموده:
«بَلْ لَمْ تَخْلُ مِنْ لُطْفِهِ مَطْرِفَ عَيْن»
[۲۲] سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۵۵۰، خطبه ۲۲۲.    
[۲۳] عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۲، ص۲۴۱، خطبه ۲۱۸.    
[۲۴] صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۳۴۵، خطبه ۲۲۳.    

«بلکه به قدر چشم به هم زدن از لطف خدا خالی نبوده‌ای.»
[۲۵] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۵۳۹.    
[۲۶] بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۴۰.    
(شرح‌های خطبه:
[۲۷] بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۴۴.    
[۲۸] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۸، ص۳۸۰.    
[۲۹] هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۱۴، ص۲۷۷.    
[۳۰] ابن ابی الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغة، ج۱۱، ص۲۴۱.    
)


موارد زیادی از این ماده در «نهج‌البلاغه» آمده است.
[۳۱] سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۴۷۸، خطبه ۱۹۳.    
[۳۲] سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۷۷۱، حکمت ۹.    
[۳۳] سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۳۱۹، خطبه ۱۴۹.    
[۳۴] سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۳۴۷، خطبه ۱۶۰.    


۱. ↑ قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۶۷۳.    
۲. ↑ طریحی نجفی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۵، ص۸۹.    
۳. ↑ راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، ط دارالقلم، ص۵۱۷.    
۴. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۳۹۶، خطبه ۱۷۸.    
۵. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۲، ص، خطبه ۱۷۳.    
۶. ↑ صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۲۵۶، خطبه ۱۷۸.    
۷. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۹۷.    
۸. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۶۷۵.    
۹. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۶۷۷.    
۱۰. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۶، ص۶۲۰.    
۱۱. ↑ هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۱۰، ص۲۵۲.    
۱۲. ↑ ابن ابی الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغة، ج۱۰، ص۵۹.    
۱۳. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۳۴۴، خطبه ۱۶۰.    
۱۴. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۲، ص۷۱، خطبه ۱۵۵.    
۱۵. ↑ صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۲۲۵، خطبه ۱۶۰.    
۱۶. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۴۴.    
۱۷. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۰۶.    
۱۸. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۰۸.    
۱۹. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۶، ص۲۱۸.    
۲۰. ↑ هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۹، ص۳۵۴    
۲۱. ↑ ابن ابی الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغة، ج۹، ص۲۲۵.    
۲۲. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۵۵۰، خطبه ۲۲۲.    
۲۳. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۲، ص۲۴۱، خطبه ۲۱۸.    
۲۴. ↑ صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۳۴۵، خطبه ۲۲۳.    
۲۵. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۵۳۹.    
۲۶. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۴۰.    
۲۷. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۴۴.    
۲۸. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۸، ص۳۸۰.    
۲۹. ↑ هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۱۴، ص۲۷۷.    
۳۰. ↑ ابن ابی الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغة، ج۱۱، ص۲۴۱.    
۳۱. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۴۷۸، خطبه ۱۹۳.    
۳۲. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۷۷۱، حکمت ۹.    
۳۳. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۳۱۹، خطبه ۱۴۹.    
۳۴. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۳۴۷، خطبه ۱۶۰.    


قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «طرف»، ج۲، ص۶۷۳.    


رده‌های این صفحه : مفردات نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 160 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 178 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 222 نهج البلاغه
جعبه ابزار