ضِغْث (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
ضِغْث (به کسر ضاد) از
واژگان نهج البلاغه به معنای دسته علف خشک، یک دسته ترکه یا ترکه نرم یا دسته
ریحان و به معنی امر
مختلط و
حدیث مختلط نیز آمده است.
ضَغْث (به فتح ضاد) به معنای
مخلوط کردن است.
حضرت علی (علیه‌السلام) درباره
مخلوط شدن
حق و
باطل و در نامه به بعضی از حاکمان ولایات و ... از این واژه استفاده نموده است.
این ماده دو بار در «
نهج‌البلاغه» آمده است.
ضِغْث به معنای دسته علف خشک، یک دسته ترکه یا ترکه نرم یا دسته ریحان و به معنی امر
مختلط و
حدیث مختلط نیز آمده است.
ضَغْث به معنای
مخلوط کردن آمده است.
مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:
امام (صلوات‌الله‌علیه) درباره
مخلوط شدن حق و باطل فرموده است:
«فَلَوْ أَنَّ الْباطِلَ خَلَصَ مِنْ مِزاجِ الْحَقِّ لَمْ يَخْفَ عَلَى الْمُرْتادينَ، وَ لَوْ أَنَّ الْحقَّ خَلَصَ مِنْ لَبْسِ الباطِلِ انْقَطَعَتْ عَنْهُ أَلْسُنُ الْمُعانِدينَ; وَ لكِن يُؤْخَذُ مِنْ هذا ضِغْثٌ، وَ مِنْ هذا ضِغْثٌ، فَيُمْزَجانِ.» «اگر باطل با حق قاطی نشود بر طالبان حقیقت مخفی نمی‌ماند و اگر حق از باطل خالص گردد زبان معاندین از آن قطع می‌شود و لیکن مشتی از حق و مشتی از باطل گرفته و به هم
مخلوط می‌شود و در اینجاست که
شیطان بر دوستانش مسلط می‌شود.»
امام (صلوات‌الله‌علیه) در نامه به بعضی از حاکمان ولایات فرموده است:
«وَ اخْلِطِ الشِّدَّةَ بِضِغْث مِنَ اللّينِ.» «در رفتار با مردم مقداری از سخت‌گیری را با مقداری
مدارا بیامیز.»
این ماده دو بار در «نهج‌البلاغه» آمده است.
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «ضغث»، ج۲، ص۶۶۲.
