دانشمندان اسلامی برای شناختآیاتوسورههای مکی و مدنی چهار معیار « زمان، مکان، موضوعو اشخاص» را معتبر دانستهاند. براساس هر یک از این ملاکهاتعریف مکی و مدنی بودن آیات نیز متفاوت میشود که به بیان آنها میپردازیم.
آیاتوسورههایی که در خود مکه فرو فرستاده شدهاند مکیاند؛ هرچند این نزول پس از هجرت باشد. بنابراین، آیاتوسورههایی که در سال فتح و حجة الوداع در مکه نازل شدهاند مکی خوانده میشوند؛ ولی طبق معیار زمانی مدنیاند. مدنی به آیاتوسورههایی گفته میشود که در مدینه نازل شده باشند. بنابراین، در معیار مکانی مشکلی در تقسیمآیاتوسورهها پدید میآید؛ زیرا طبق این ضابطه، آیات یا سورههایی که در سفر نازل شدهاند- همانند سفر به بیت المقدس (در سفر معراج ) و مانند آن- نه مکیاند و نه مدنی.
آیاتوسورههایی که درباره مسائل اعتقادی همچون توحید، معاد، نبوتو… باشند مکی، وآیاتی که بیانگر مسائل واحکام فقهیو مسائل اجتماعی باشند مدنی به شمار میآیند.