• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ضَها (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





ضَها (به فتح ضاد) از واژگان قرآن کریم به معنای‌ مشابهت و مشاکلت است.
این کلمه در قرآن مجید تنها یک‌بار به کار رفته است.



ضَها به معنای‌ مشابهت و مشاکلت است.
شیخ طبرسی و راغب اصفهانی مضاهاة را مشابهت و مشاکلت گفته‌اند.
هم‌چنین است قول الصحاح و اقرب الموارد.


به موردی از ضَها که در قرآن به‌ کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - یُضاهِؤُنَ‌ (آیه ۳۰ سوره توبه)

(وَ قالَتِ الْیَهُودُ عُزَیْرٌ ابْنُ اللَّهِ وَ قالَتِ النَّصاری‌ الْمَسِیحُ ابْنُ اللَّهِ ذلِکَ قَوْلُهُمْ بِاَفْواهِهِمْ‌ یُضاهِؤُنَ‌ قَوْلَ الَّذِینَ کَفَرُوا.)
(یهود گفتند: «عُزیر پسر خداست.» و نصاری گفتند: «مسیح پسر خداست.» اين سخنى است كه آن‌ها به زبان مى‌آورند، در حالى‌كه همانند گفتار كافران پيشين و مشرکان است؛ خدا آنان را بكشد، چگونه از حق انحراف مى‌يابند!)
معنی آیه چنین است: «یهود و نصاری در این قول به قول کفّار گذشته مشابهت دارند.» بعضی‌ (الَّذِینَ کَفَرُوا) را بت‌پرستان گرفته‌اند، ولی ظاهرا آیه راجع به عقیده کفّار قبل از اسلام است که قائل به ابن اللّه بوده‌اند.



به موردی که در نهج البلاغه به کار رفته است، اشاره می شود:

۳.۱ - ضاهَيْتَهُ - خطبه ۱۶۵ (درباره طاووس)

امام علی (صلوات‌الله‌علیه) درباره طاووس فرموده است:
«وَ إنْ ضاهَيْتَهُ بِالْملابِسِ فَهُوَ كَمَوْشىِّ الْحُلَلِ.»
«اگر آن‌را به لباس‌ها تشبیه کنی، آن مانند حلّه‌های نقش‌دار است.»



این لفظ در قرآن یک‌بار آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۴، ص۲۰۱.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۵۱۲.    
۳. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۱، ص۲۷۳.    
۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۵، ص۴۲.    
۵. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۵۱۲.    
۶. جوهری، ابونصر، الصحاح تاج اللغة وصحاح العربیة، ج۱، ص۶۰.    
۷. شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۳، ص۳۲۲.    
۸. توبه/سوره۹، آیه۳۰.    
۹. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۱۹۱.    
۱۰. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۹، ص۳۲۳.    
۱۱. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۹، ص۲۴۳.    
۱۲. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۱، ص۷۱.    
۱۳. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۵، ص۳۶.    
۱۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۳۶۵، خطبه ۱۶۵.    
۱۵. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ص۸۹، خطبه ۱۶۳.    
۱۶. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۲۳۷، خطبه ۱۶۵.    
۱۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۶۳، نامه ۱۶۵.    
۱۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۵۹.    
۱۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۶۵.    
۲۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۶، ص۳۷۸.    
۲۱. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۱۰، ص۵۶.    
۲۲. ابن ابی الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغة، ج۹، ص۲۷۱.    
۲۳. توبه/سوره۹، آیه۳۰.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «ضها»، ج۴، ص۲۰۱.    






جعبه ابزار