• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ضنک (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



مقالات مرتبط: ضنک (مفردات‌قرآن).

ضَنْک (به فتح ضاد و سکون نون) از واژگان نهج البلاغه به معنای تنگ و تنگ شدن است. حضرت علی (علیه‌السلام) درباره دنیا و مردگان و در تعریف اسلام از این واژه استفاده نموده است.



ضَنْکبه معنای تنگ و تنگ شدن آمده است. اسم و مصدر هر دو آمده است. «ضَنُك المَكانُ‌ ضَنکا: ضاق»


• امام (صلوات‌الله‌علیه) درباره دنیا و مردگان فرموده است:«هَلْ زَوَّدَتْهُمْ إِلاَّ السَّغَبَ؟ أَوْ أَحَلَّتْهُمْ إِلاَّ الضَّنْكَ» «آیا دنیا جز گرسنگی زادی به آنها داده است و جز در تنگی، آنها را ساکن کرده است.» (شرح‌های خطبه: )
و در تعریف اسلام فرموده است:«لاَ انْقِطَاعَ لِمُدَّتِهِ، وَلاَ عَفَاءَ لِشَرَائِعِهِ، وَلاَ جَذَّ لِفُرُوعِهِ، وَلاَ ضَنْكَ لِطُرُقِهِ» «زمانش تمام شدنی نیست، احکامش کهنه نمی‌شود، شاخه‌هایش قطع نمی‌گردد راه‌هایش تنگی ندارد.»(شرح‌های خطبه: )


این ماده پنج بار در «نهج البلاغه» آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۶۶۷.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۵۱۲.    
۳. طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۵، ص۲۸۰.    
۴. شرتونی، سعید، اقرب الموارد، ج۳، ص۳۲۰.    
۵. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۲۵۷، خطبه ۱۱۰.    
۶. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ص۲۱۸، خطبه ۱۰۹.    
۷. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۶۶، خطبه ۱۱۱.    
۸. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۴۵.    
۹. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۱۴۸.    
۱۰. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۱۵۴.    
۱۱. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۳، ص۳۸.    
۱۲. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۸، ص۲۳.    
۱۳. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۷، ص۲۲۷.    
۱۴. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۴۹۸، خطبه ۱۹۸.    
۱۵. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ص۲۰۰، خطبه ۱۹۳.    
۱۶. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۳۱۴، خطبه ۱۹۸.    
۱۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۸۹.    
۱۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۸۰۷.    
۱۹. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۸۲۲.    
۲۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۷، ص۶۸۹.    
۲۱. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۱۲، ص۲۹۰.    
۲۲. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۰، ص۱۹۱.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «ضنک»، ج۲، ص۶۶۷.    






جعبه ابزار