ضلالت و ابزار شناخت (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
یکی از عوامل
ضلالت که در
آیات قرآن به آن اشاره شد، تعطیلی ابزار
شناخت است.
استفاده نكردن از ابزار شناخت، زمينهساز ضلالت و گمراهى:
۱. «وَ لَقَدْ ذَرَأْنا لِجَهَنَّمَ كَثِيراً مِنَ الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ لَهُمْ قُلُوبٌ لا يَفْقَهُونَ بِها وَ لَهُمْ أَعْيُنٌ لا يُبْصِرُونَ بِها وَ لَهُمْ آذانٌ لا يَسْمَعُونَ بِها أُولئِكَ كَالْأَنْعامِ بَلْ هُمْ أَضَلُ ...؛
به يقين، گروه بسيارى از
جنّ و
انس را براى
دوزخ آفريديم؛ آنها دلها (
عقلها) يى دارند كه با آن انديشه نمىكنند، و نمىفهمند؛ و چشمانى كهبا آن نمىبينند؛ و گوشهايى كه با آن نمىشنوند؛ آنها همچون
چهارپایان هستند؛ بلكه گمراهتر!....»
۲. «وَ مَنْ أَظْلَمُ مِمَّنْ ذُكِّرَ بِآياتِ رَبِّهِ فَأَعْرَضَ عَنْها وَ نَسِيَ ما قَدَّمَتْ يَداهُ إِنَّا جَعَلْنا عَلى قُلُوبِهِمْ أَكِنَّةً أَنْ يَفْقَهُوهُ وَ فِي آذانِهِمْ وَقْراً وَ إِنْ تَدْعُهُمْ إِلَى الْهُدى فَلَنْ يَهْتَدُوا إِذاً أَبَداً؛
چه كسى ستمكارتر است از آن كس كه آيات پروردگارش به او تذكر داده شد، و از آن روى گرداند، و آنچه را با دستهاى خود پيش فرستاد فراموش كرد؟! ما بر دلهاى آنها به سبب اعمالشان پردههايى افكندهايم تا نفهمند؛ و در گوشهايشان سنگينى قرار دادهايم؛ (تا صداى حق را نشنوند)! و از اين رو اگر آنها را به سوى
هدایت بخوانى، هرگز هدايت نمىشوند.»
۳. «أَ فَأَنْتَ تُسْمِعُ الصُّمَّ أَوْ تَهْدِي الْعُمْيَ وَ مَنْ كانَ فِي ضَلالٍ مُبِينٍ؛
اى پيامبر! آيا تو مىتوانىسخن خود را به گوش كران برسانى، يا كوران و كسانى را كه در گمراهى آشكارى هستند هدايت كنى؟!»
۴. «أَ فَرَأَيْتَ مَنِ اتَّخَذَ إِلهَهُ هَواهُ وَ أَضَلَّهُ اللَّهُ عَلى عِلْمٍ وَ خَتَمَ عَلى سَمْعِهِ وَ قَلْبِهِ وَ جَعَلَ عَلى بَصَرِهِ غِشاوَةً فَمَنْ يَهْدِيهِ مِنْ بَعْدِ اللَّهِ أَ فَلا تَذَكَّرُونَ؛
آيا ديدى كسى را كه معبود خود را
هوای نفس خويش قرار داده و خداوند او را با آگاهى بر اينكه شايسته هدايت نيست گمراه ساخته و برگوش و قلبش مهر زده و بر چشمش پردهاى قرار داده است؟! با اين حال، غير از خدا چه كسى مىتواند او را هدايت كند؟! آيا متذكّر نمىشويد؟! »
۵. «قالُوا بَلى قَدْ جاءَنا نَذِيرٌ فَكَذَّبْنا وَ قُلْنا ما نَزَّلَ اللَّهُ مِنْ شَيْءٍ إِنْ أَنْتُمْ إِلَّا فِي ضَلالٍ كَبِيرٍ• وَ قالُوا لَوْ كُنَّا نَسْمَعُ أَوْ
نَعْقِلُ ما كُنَّا فِي أَصْحابِ السَّعِيرِ؛
مىگويند: چرا،
بيمدهندهاى به سراغ ما آمد، ولى ما او را
تکذیب كرديم و گفتيم: خداوند هرگز چيزى نازل نكرده، و شما در گمراهى بزرگى هستيد. و مىگويند: اگر ما گوش شنوا داشتيم يا
تعقل مىكرديم، در ميان
دوزخیان نبوديم.»
عوامل ضلالت (قرآن).
مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۱۹، ص۱۱۴، برگرفته از مقاله «عوامل ضلالت (تعطیلی ابزار شناخت)».