• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ضِعْف (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



مقالات مرتبط: ضِعْف (لغات‌قرآن).


ضِعْف (به کسر ضاد) از واژگان نهج البلاغه در اصل به معنای زیادت نامعین است یک برابر دو برابر و بیشتر.
این واژه دارای مشتقاتی است که در نهج البلاغه به‌کار رفته است، مانند:
مُضَاعَف (به ضم میم و فتح ضاد) به معنای بیشتر.
حضرت علی (علیه‌السلام) درباره پاداش بندگان مطیع و... از این واژه استفاده نموده است.



ضِعْف در اصل به معنای زیادت نامعین آمده است یک برابر دو برابر و بیشتر.
مُضَاعَف به معنای بیشتر آمده است. جمع ضعف اضعاف است.


برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - مُضاعَفَةَ - خطبه ۱۹۲ (پاداش بندگان)

امام (صلوات‌الله‌علیه) دریاره پاداش بندگان مطیع فرموده است:
«وَ جَعَلَ جَزاءَهُمْ عَلَيْهِ مُضاعَفَةَ الثَّوابِ تَفَضُّلاً مِنْهُ.»
«در برابر، پاداش آنان را حقّى بر خود به طور تفضل چندين برابر قرار داده.»

۲.۲ - أَضْعافاً - خطبه ۱۶۶ (خبری از آینده)

«وَ لَعَمْري لَيُضَعَّفَنَّ لَكُمُ التّيهُ مِنْ بَعْدي أَضْعافاً
«به جانم سوگند كه سرگردانی‌تان پس از من چند برابر خواهد شد.»


این ماده چندین بار در «نهج‌البلاغه» آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۶۶۲.    
۲. طریحی نجفی، فخر‌الدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۵، ص۸۶.    
۳. فراهیدی، خلیل بن احمد، العین، ج۱، ص۲۸۲.    
۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۵۲۷، خطبه ۱۹۲.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ص۲۲۴، خطبه ۲۱۱.    
۶. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۳۳۳، خطبه ۲۱۵.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۵۲۱، خطبه ۲۱۵.    
۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۷۵.    
۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۷۹.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۸، ص۲۳۷.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۱۴، ص۱۲۶.    
۱۲. ابن ابی الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغة، ج۱۱، ص۸۸.    
۱۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۳۷۳، خطبه ۱۶۶.    
۱۴. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ص۹۶، خطبه ۱۶۱.    
۱۵. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۲۴۱، خطبه ۱۶۶.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۶۹، خطبه ۱۶۶.    
۱۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج، ص.    
۱۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۷۷.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۶، ص۴۲۳.    
۲۰. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۱۰، ص۸۰.    
۲۱. ابن ابی الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغة، ج۹، ص۲۸۴.    
۲۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۴۱۶، خطبه ۱۸۳.    
۲۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۷۰۰، نامه ۵۳.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «ضعف»، ج۲، ص۶۶۲.    






جعبه ابزار