ضَرْوَة (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
ضَرو و
ضَرْوَة (به فتح ضاد) از
واژگان نهج البلاغه به معنای جرئت و
حرص بر چیزی است.
این واژه دارای مشتقاتی است که در
نهج البلاغه به‌کار رفته است، مانند:
•
ضَارِی به معنای سگی که به
شکار عادت کرده و به آن داناست.
درباره تادیب نفس و سفارش در
حق رعیت و ... از این واژه استفاده نموده است.
این ماده سه بار در «نهج‌البلاغه» آمده است.
ضَرو و
ضَرْوَة به معنای جرئت و حرص بر چیزی آمده است.
«
ضَريَ الكلبُ بالصَّيْدِ ...: لَزِمَهُ و تعوَّدهُ و اولِعَ بهِ.»
ضَارِی به معنای سگی که به شکار عادت کرده و به آن داناست.
مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:
امام (صلوات‌الله‌علیه) درباره تادیب نفس فرموده است:
«أَيُّها النّاسُ، تَوَلَّوا مِنْ أَنْفُسِكُمْ تَأْديبَها، وَ اعْدِلوا بِها عَنْ ضَراوَةِ عاداتِها.» «مردم به تادیب نفس خویش مشغول شوید و آن را از
حرص بر عادت‌هایش برگردانید.»
امام (صلوات‌الله‌علیه) در سفارش درباره رعیت به
مالک اشتر فرموده است:
«وَ أَشْعِرْ قَلْبَكَ الرَّحْمَةَ لِلرَّعِيَّةِ... وَ لا تَكونَنَّ عَلَيْهِمْ سَبُعاً ضارِياً تَغْتَنِمُ أَكْلَهُمْ.» «رحمت به رعیت را به خود تلقین کن و بر آنها مانند درنده‌ای‌که به
شکار عادت کرده است مباش، که خوردن گوشت آنها را غنیمت بدانی.»
امام (صلوات‌الله‌علیه) درباره ياد مرگ فرموده است:
«وَ سِباعٌ ضارِيَةٌ.» «درنده‌هائی که به شکار عادت کرده‌اند.»
این ماده سه بار در «نهج‌البلاغه» آمده است.
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «ضرو»، ج۲، ص۶۶۱.
